Andvari - 01.01.1986, Qupperneq 45

ANDVARI
GUNNAR THORODDSEN
43
uppbyggingu nýiðnaðar og umbætur í húsnæðismálum og félags-
legri þjónustu. Að því er varðaði utanríkis- og öryggismál lagði
Gunnar á það áherslu við stjórnarmyndunina að fylgt yrði sömu
stefnu á því sviði og áður en það væri ein forsenda þess að sjálf-
stæðismenn gætu átt aðild að ríkisstjórninni. Um endurskoðun
stefnunnar í utanríkis- og varnarmálum var því ekki fjallað í stjórn-
arsáttmálanum enda ljóst að í þeim efnum var um djúpstæðan
ágreining að ræða meðal þeirra flokka og einstaklinga sem að henni
stóðu.
Með myndun ríkisstjórnar sinnar gekk Gunnar gegn vilja mikils
meirihluta þingflokks Sjálfstæðisflokksins og annarra valdastofnana
hans. Hann bauð flokksræðinu byrginn og gerði það sem hann taldi
skyldu sína eins og málum var komið eftir mánaðalangar stjórnar-
myndunartilraunir allra flokka sem engan árangur höfðu borið.
Utanþingsstjórn var því á næsta leiti.
Gunnari fannst það meginatriði að geta leyst þessa alvarlegu
stjórnarkreppu sem svo lengi hafði staðið. Honum þótti það mikil
auðmýking fyrir Alþingi hefði það gefist upp við myndun þing-
ræðisstjórnar. Því gekk hann til þessa verks þegar honum var ljóst að
unnt yrði að mynda meirihlutastjórn undir hans forystu. í upphafi
lagði hann til við þingflokk sinn að flokkurinn yrði þátttakandi í
slíku stjórnarsamstarfi, en örlögin höguðu því svo að úr því varð
ekki. Það töldu margir fylgismenn flokksins ranga ákvörðun og
slæman afleik en meirihlutinn áleit slíka stjórnarmyndun undir for-
ystu annars manns en formanns flokksins útilokaða, jafnvel þótt um
varaformann flokksins væri að ræða. Á landsfundi flokksins haustið
1981 voru þessi mál ítarlega rædd og þar fór fram snarpt uppgjör
milli Gunnars og Geirs Hallgrímssonar formanns Sjálfstæðisflokks-
ins og höfuðandstæðings ríkisstjórnarinnar. Landsfundinum lauk þó
án þess að þráðurinn slitnaði milli stjórnarsinna og stjórnarand-
stæðinga í flokknum. Þar var samþykkt með 70% atkvæða ályktun
um andstöðu við stjórnina en Gunnar ítrekaði í ræðu sinni að full-
trúar á landsfundi gæfu ekki rétta mynd af viðhorfum kjósenda
Sjálfstæðisflokksins almennt í landinu. Það studdi þessi ummæli
hans að í skoðanakönnun sem Dagblaðið gekkst fyrir skömmu eftir
að stjórnin var mynduð, 22. febrúar 1980, lýstu 70.8% sig fylgjandi
ríkisstjórninni, 8.0% voru andvígir henni en óákveðnir voru 21.2%.
Þeirri hörðu gagnrýni og árásum sem hann sætti fyrir það að