Andvari - 01.01.1955, Blaðsíða 23

ANDVARI
Guðmundur Bjömsson landlæknir
19
þingi, 0g jafnvel fyrir sumum hugðarefnum sínum, en útgáfa
þeirra var verk, sem hægt var að vinna síðar og af öðrum. Það
niun varla verða með sanni sagt, að hann hafi nokkru sinni
sýnt vanrækslu í því öðru, sem embættinu kom við, svo sem
sóttvörnum og eftirliti með læknum.
Hér skal efnd gömul heitstrenging um það, að láta ekki þau
ummæli um eiturnautn Guðmundar landlæknis, sem fram komu
í harmi þrungnu og heiftúðugu andrúmslofti spænsku veikinnar,
verða einu prentuðu heimildina um þann þátt í lífi hans. Það
er víst, að hann notaöi kokain í a. m. k. 12 ár, fyrst sem meðal
við kvilla í nefi, síðar hefur hann sennilega grípið til þess af
illri þörf í önnum starfs síns, þegar hann varð að neita líkama
smum um þráða hvíld. Að lokum hefur þessi nautn orðiÖ hon-
um, sem alltaf hafði einhver áhugaefni á prjónunum, nauðsynleg
stundarörvun til afkasta. Þetta háði heilsu hans nokkuð um tíma,
því að hann hafði um árabil meltingarkvilla, en auk þess svæfði
það á stundum sjálfsgagnrýni hans, svo að hann varð meiri á
l°fti en þörf var á. Það er algengt, að menn með meira eða
minna dulda vanmetakennd reyni að dylja hana fyrir sjálfum
ser öðrum með mikilmennskulátæði. Slík uppbót virtist óþörf
fyrir slíkan afburðamann sem Guðmundur landlæknir var, en
sumir menn setja sér hærra mark en hægt er að ná og eru því
með sjálfum sér óánægðir með þau afrek, sem öðrum virðist að
ættu að endast þeim til fullnægingar. Það er honum og nokkur
afsökun, að á fyrsta tug þessarar aldar þekktu læknar ekki eins
og nú þá stórkostlegu hættu, sem felst í því að gefa sig slíkri
nautn sem þessari á vald. En hvað sem þessu líður, þá vann
landlæknir það afrek, sem flestum eða nærfellt öllum mönnum
hefði verið um megn, en það var að slíta af sér af eigin ramleik
þann gleipni, sem margra ára notkun kokains er.
Sumarið 1920 fór landlæknir í eftirlitsferð kringum land sjó-
leiðis og hætti í þeirri ferð kokainnotkun fvrir fullt og allt. Hitt
er vart tiltökumál, að stundum sveið svo í hin gömlu sár, að