Andvari - 01.01.1944, Qupperneq 33

andvahi
Dr. theol. Jón biskup Helgason
29
ferlunum. En stunþykktir kirkjuþingsins 1909 hvíldu engu að
síður sem dimm og dapurleg ský yfir kirkjulífi Vestur-íslend-
inga um hríð. Og klofningur kirkjufélagsins varð alger.
Öðru máli var að gegna um prestastefnuna á Þingvöllum
1909 og áhrif hennar á íslenzku kirkjuna. Þá tekur sá árdags-
roði að ljóma yfir henni, sem orðið hefur henni til þvi meiri
sóma, er lengur leið. Þar virðast og hafa verið bundin þau bönd,
ftieð allmörgum áhrifamönnum kirkjunnar, er orðið hafa með
árum að því hræðralagi, er oft hefur tengt íslenzka kennimenn
til samstarfs að nytsemdarmálum fyrir kristni landsins og þjóð-
ot'heildina, þokað til hliðar smásmuglegum trúfræðilegum á-
Mreiningi, en sett hin miklu og eilífu sannindi kristindómsins
Í*r öndvegi.
Tvímælalaust iná fullyrða, að enginn lagði rikari né glæsi-
logri skerf til þessara straumbrigða en dr. Jón Helgason. Fram
þeim tíma, og raunar til ársins 1915, er hann sá guðfræð-
lngur, er stóð að þessum aldahvörfum innan vébanda íslenzku
Idrkjunnar. Eftir að hann tók við biskupsdó.mi vann hann frem-
llr öðru stórvirki fvrir kirkju íslands. Verður síðar að því
vikið.
t-U þrátt fyrir þetta var fjafri því, að hin frjálslynda guð-
r®ðistefna dr. Jóns hefði sigrað. Ný guðfræði (via moderna)
l0uir aldrei sigrað í heiminum til fullnustu og mun ekki gera.
egar rakin er saga trúarhugmyndanna með þjóðunum, kemur
•lólt í ljós, að þær standa aldrei í stað. Ný guðfræði og gömul
^'la uutiqa) skiptast á. Sannleikurinn er aldrei kyrrstæður,
v°rui í trúarefnum né öðrum greinum. Og sannleikurinn er
ufstæður, eins og liann lcemur niönnum að jafnaði fyrir sjónir.
ann er fullkomnasta þekkingin, sem menn eiga á hverri
stundu. Gömul og ný guðfræði hafa því verið til á öllum tím-
nin- Hér er ekki ætlunin að rekja sögu trúarlærdóma og sýna,
11 °i nig nýr skilningur hreytir gömlum. Hið nýja er ekki ætíð
t,U komið, en í því felst þó réttmæt tilraun í hvert skipti, sem
J-Mit er að gera sér grein sannleikans. Og ástin til sannleikans
f,'. mikiK-ægust í þessari þróun, því að hún er ætíð inóðurskaut
umtíðarinnar. Og til þess að taka dæmi, var guðfræði Farise-