Andvari - 01.01.1944, Síða 35

andvari
Dr. thcol. Jón biskup Hclgason
31
samstæðileg guðfræði (trúfræði og siðfræði). En eftir að hann
varð forstöðumaður skólans, tók hann að kenna kirkjusögu í
stað biblíuskýringarinnar og í stað siðfræðinnar prédikunar-
fræði. Við þessa breytingu fær hann tækifæri til þess að kenna
eftirlætisnámsgrein sína frá háskólaárunum, kirkjusöguna.
Hófst þá beint og óbeint undirbúningur að hinum miklu bók-
menntaafköstum hans á sviði kirkjusögu almennt og kirkjusögu
Islands, er á síðustu árum hans varð að merkilegri persónusagn-
•ræðiritun um frábæra kirkjulega menn, bæði í sérstökum rit-
tun og efnismiklum tímaritsgreinum. En vísindaleg starfsemi
hans að öðru leyti hafði fram að þessu aðallega verið í þjón-
hstu kennslustarfsemi hans og til þess að smíða sér í hendur
hin ágætu sverð andans til sóknar i þeirri baráttu, er hann
hafði háð og átti eftir að hevia fyrir auknu frjálslyndi og vís-
indalegri guðfræði.
Veturinn 1908—9 fól stjórnarráðið þáverandi forstöðumönn-
nin embættaskólanna í Reykjavik að semja frumvarp til laga
Uln háskóla. Frumvarpið náði fram að ganga nálega óbreytt á
A1l»ngi 1909, og Háskóli íslands var settur á stofn á aldaraf-
"neli Jóns Sigurðssonar 17. júní 1911.
Hi'. Jón álti sæti í þessari nefnd, þar sem hann var þá orðinn
°istöðumaður prestaskólans. En við stofnun háskólans lagð-
!sl Prestaskólinn niður eftir 64 ára starf. Vár dr. Jón þá í upp-
'i 1 kjörinn forseti guðfræðideildar, en rektor háskólans var
hnnn háskólaárið 1914—15.
hótt breyting á störfum yrði ekki mjög mikil við sainsleypu
enibættaskólanna í háskóla, urðu þó starfsskilyrði önnur og
netri.
hau 6 ár, sem dr. Jón var prófessor í guðfræði við háskólann,
^umdi hann kirkjusögu og trúfræði og eitthvað lítils háttar
v* ’huskýring. A þessum árum fór að koma lit hið mikla rit-
t erk hans um almenna kirkjusögu. Var hún notuð við kennsl-
una iufnóðum og út kom. Auk þess endursamdi hann frá rót-
v!n a þessum árum trúfræðifyrirlestrana. En samhliða þessum
haSlnda- °8 rithöfundarstörfum lenti hann árið 1913 „í hinum
'ítnguslu deilum um guðfræðileg efni við talsmenn hinn-
3