Andvari - 01.01.1944, Page 57

andvari
Magnús Stcphensen og verzlunarmálin 1795-1816
53
Með bréfaskiptum við Banks hafði Magnús brotið skýlaust
konungsboð. Og nú var það næst, að hann lagði tillögur fyrir
Rentukammerið um það, hversu ísland yrði birgt af matvöru
°g þjóðinni forðað frá hungri. Voru tillögurnar einkum
þrennar:
1. Að semja við Bretastjórn um leiðarbréf handa 10 eða
12 stórum kaupskipum til íslandsfarar.
2. Að bjóða Bretum að sjá um flutninga til landsins, unz
ófriðnum lyki.
3. Að send yrði a. m. k. fjögur stórskip frá Þrándheimi
eða Björgvin í marzmánuði 1808, sitt í hvern landsfjórðung.
Má nærri geta, að stjórninni geðjaðist lítt að tveimur hin-
uni fyrri tillögum, og var jafnvel ekki áhættulaust að bera
slíkt fram fyrir hana.
9. jan. 1808 ritaði Trampe Rentukammerinu dóm sinn um
tillögur þessar. Var það hans ráð að hvetja kaupmenn til
siglinga frá Noregi til íslands, bjóða þeim váti-yggingar á
skipum og vörum og verðlaun nokkur að auki. En til þess
að varna því, að vara yrði seld óhóflega dýru verði á slíkum
vandræðatímum, skyldi gera út a. m. k. fjögur skip fyrir
konungs reikning og selja vörurnar við kostnaðar verði, að
yfirsýn valdsmanna. Banna skyldi og útflutning matvöru.
Stjórnin ákvað síðan, að heita vátryggingu og verðlaunum
kaupmönnum þeim, er sigla vildi til íslands. En eigi vildi
úún fallast á það, að senda skip fyrir konungs reikning, því
að slíkt myndi draga úr siglingu kaupmanna, og eigi heldur
banna útflutning matvöru. Var þetta birt með konungsúr-
skurði 12. febrúar 1808»
Nærri má geta, að Magnús hafi ekki verið með öllu óskyggn
á slík úrræði sem þessi, er hann gerði tillögur sínar, heldur
hafi hann frá upphafi séð, að þær vrði gagnslausar og alveg
út í bláinn, ekki sízt eins og á stóð, er langflest íslandsför
voru enn í haldi í Englandi og kaupmenn mjög lamaðir
Ijárhagslega. Enda varð sú raun á, að enginn fekkst til þess
að sæta tilboðum stjórnarinnar um sinn. Var svo horfið frá
þessu ráði og lagði Rentukammerið til, að stjórn hinnar kon-