Andvari - 01.01.1944, Page 87

ANDVAIU
Framtiðarhorfur laudbúuaðarins
83
ræmi við náttúruskilyrði á hverjum stað, og þær afuiðii sé
frainleiddar, sem mest þörf er fyrir.
Bændum er vel ljóst, að hér er um stórmál að ræða. Siðasta
Búnaðarþing skipaði milliþinganefnd til þess að taka fram-
leiðslumál landbúnaðarins til meðferðar, meðal annars með
hliðsjón þess, sem hér hefur verið nefnt. Ég lít svo á, að bændur
nieð hjálp félagssamtaka sinna eigi að geta leyst þetta sjálfir
á samvinnugrundvelli. Það mundi affarasælast fyrii alla, að
sú lausn fengist. Á sama liátt sem bændur hafa telað verzl-
unina að mestu í eigin hendur ineð ákveðnu skipulagi, og á
sama hátt og þeir hafa tekið verkun og vinnslu afurðanna i
sínar hendur á frjálsum samvinnugrundvelli, þá eiga þeir að
geta skipulagt það eftir sömu meginlínum, að hæfilega inikið
sé framleitt af afurðum landbúnaðarins og að hver vara sé
aðallega framleidd þar, sem skilyrðin eru bezt.
VII.
Hin síðustu ár hefur allmikið verið rætt og ritað um byggða-
hverfi og fleira, er snertir skipan byggða vorra. Skal farið um
það örfáum orðum.
Breifbýlið er helzta einkenni íslenzkra byggða. Sveitab'æir
»ninu flestir standa á sarna stað, sem þeir voru settir í öndverðu.
bað leiðir af sjálfu sér, að þá höfðu menn nokkuð önnur sjón-
armið um val bæjarstæðis en nú. Samgöngur og aðstaða til
uiarkaða varðar mestu nú, en lítið eða ekkert var skeilt um
slikt áður. Áður fyrr voru býli byggð lengst inn til afdala og
UPP lil heiða. Mörg slík býli eru nú komin í eyði og allmörg
afskekkt dalabýli og fjallakot eiga án efa eftir að fara sömu
leið. Um slíkt er tilgangslaust að fást. Núthnafólk unir ekki
strjálbýli og einangrun. Þéttbyggðustu sveitirnar halda sínu
folki og komast færri þar að búskap en vilja. Það er úr strjál-
hýlissveitunum sem fólkið flyzt. Þetta bendir glöggt til þess,
Se»i koma skal. Hæfilegt þéttbýli með öllum nútíma þægindum
i’erður að vera til staðar, ef fólk almennt á að fást til þess að
sinna búsltap og sveitastörfum.