Andvari - 01.01.1913, Blaðsíða 152
90
Aukið landnám
aldur og æfi, eða ófyrirsjáanlega langan tíma. Eg gel
eigi sætt mig við það, og svo mun vera um allflesta.
Ef þetta eru forlögin, þá er um leið kveðinn upp
dauðadómur yfir þeim framtíðarvonum, sem bundn-
ar eru við sveitalífið og kosti iandsins í heild sinni,
og þá er um leið séð fram á það, að bændastétt
landsins, sú stétt, sem borið hefir hitann og þung-
ann hér öldum saman, verði minnihlutastétt, nái eigi
að vaxa að líkri tiltölu og aðrar stéttir.
ísland hefir aldrei verið fullnumið — og verður
það vísast seint í orðsins rýmstu merkingu, — ekki
þegar landið var kallað fullnumið, og enn síður nú.
Skilyrði eru til, og tímabært er og hefir lengi verið,
að auka iandnámið, nema landið á nýjaleik, með
því að stofna nj'býli og þétta á þann hátt bygðina
á sumum stöðum og færa hana út á öðrum stöðum.
Með hverju nýbýli, sem stofnaðist, yrði til nýr bjarg-
ræðisvegur fyrir eina fjölskyldu, og því fleiri nýbýl-
um, sem komið yrði á fót, því fleiri fjöiskyldur eign-
uðust bjargræðisvegi, því að eins og skiljanlegt er, eyksl
mannfjölgunin að sama skapi, sem fjölgun bjargræð-
isvega vex, og þverrar að sama skapi sem þeim fækkar.
Hér á árunum datt mönnum í hug að koma til
ieiðar innflutningi útlendinga til búsetu og landnáms
hér. Þinginu mun eitt sinn hafa dotlið í hug að
greiða eitthvað fyrir þesskonar landnámi. En það
er hvorttveggja, að þetta virðist eigi vera árangurs-
vænlegt, enda munu menn vera horfnir frá því ráði
að sinni.
Þá liefir talsvert verið ritað og rætt um það að
koma hér á fót liúsmannastétt eða grasbjdisstétt, líkri
þeirri, sem lil er á Norðurlöndum og víðar, — byggja
kofa í túnjöðrum stórbýlanna hér, og bjóða giftu