Menntamál - 01.12.1935, Page 66

208
menntAmál
ella, og vinna síðan nicð auknu þreki fyrir land og lýð.
Þeir sanna nauðsyn styrktarsjóða við l'ræðslu. Ekki ein-
ungis við almenna skóla, heldur einnig stofnun fræðslu
og menningarsjóða í sveitum og kaupstöðum í þágu al-
mennrar fræðslu.
Flestir munu vera sammála um það, að barna- og ung-
lingafræðslunni sé mjög ábótavant, og þá ekki siður í
sveitum. Orsakirnar eru margar, og skulu þær ekki rakt-
ar liér nema að litln leyti.
Sökum fámennis viða á sveitabeimilum, geta beim-
ilin oft ekki sinnt barnafræðslunni sem slcyldi. Annað,
sem máske er enn háskalegra fyrir bana en tímaskort-
ur, er það, að mörg heimili virðasl vilja varpa kennsl-
unni að mestu eða öllu leyti á skólana. Mörg börn eru
ekki orðin læs, þegar þau eru komin á skólaaldur, orð-
in 10 ára. En góðum lestri, fyrir allan fjöldann, mun
tæplega náð eftir þann tíma. Hvernig námsaðstaða ]>ess-
ara barna verður, er því auðsætt.
Flestir af þeim, sem stundað hafa nám við Kennara-
skólana hafa verið úr sveitum. En þeir eru tiltölulega
fáir, sem liafa átt þangað afturkvæmt, að afloknu námi,
sem kennarar um lengri tíma. Leiðir flestra hafa legið
til kaupstaðanna. Sveitirnar liafa ekki, enn sem komið
er, gelað boðið kennurum sínum lífvænlegt starf. Kennsl-
an hefir orðið að fara fram á mörgum stöðum og í
misjöfnum húsakynnum. Áhöld og bækur af skornum
skamti og launin lág. Af ])essu lciðir, að sveitirnar hafa
ekki getað kcp])t við kaupstaðina um kennara, og þvi
í mörgum tilfellum orðið að liafa sama kennarann eitt
eða fá ár i einu. Það sjá allir, hvað þetta fræðslufyrir-
komuleg er báskalegt fyrir sveitirnar.
Nú vil eg s])yrja: Mega islenzku sveitirnar við því í
framtíðinni, að margir af sonum þeirra og dætrum, sem
áhuga bafa fyrir uppeldismálum, verði að afloknu kenn-
aranámi, að leila scr atvinnu Iijá kaupstöðunum, af því