Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1925, Síða 47
IÐUNN
Vnging dýra og manna.
41
vegna át Sigurður Fáfnisbani hjarta Fáfnis. Þegar hann
hafði bragðað á blóði Fáfnis skildi hann um leið mál
fuglanna er kvökuðu í trjánum fyrir ofan hann, og hann
heyrði einn þeirra syngja:
„Spakur þætti mér
spillir bauga
ef fjörsega
fránan æti“.
Smámsaman reyndu menn til lækninga alla hugsan-
lega líkamsparta og líkamsafurði, bæði dýra og manna;
alt frá hor í nösuin, munnvatni, eyrnamerg, þvagi manna
og dýra — til allra mögulegra innýfla, ekki einungis
alidýranna heldur líka óargadýra og ftigla himinsins, eins
og t. d. arnargall, fálkalungu, rjúpufóarn, refseistu o. m. fl.
Trúin á líffæralyfin var alveg farin að dofna, a. m. k
hjá læknum um s. 1. öld. En þá fékk hún nýjan byr
undir vængi, þegar það vitnaðist, að unt væri að lækna
skjaldkirtilsveiki í börnum með því, að gefa þeim að
eta skjaldkirtil úr dýrum. Seinna reyndist einnig góður
árangur af því, að gefa konum, er mist höfðu eggja-
stokkana, lyf er hafði inni að halda eggjastokksefni úr
dýrum. Eini gallinn á þessum lækningaaðferðum var þó
sá, að stöðugt þurfti að halda áfram inngjöf kirtilefn-
anna ef varanlegs árangurs skyldi vænta.
Eftir að skilningur lækna jókst á þýðingu innrenslis-
kirtlanna og safa þeirra, tóku líffæralækningarnar nýja
stefnu. Það var reynt að spýta kirtilsafa úr dýrum beint
inn í hold eða blóð, og virðast þær aðferðir ætla að
hafa stöðugt vaxandi þýðingu. Eitt stórmerkilegt atriði
stuðlar til þess. Innrenslissafarnir virðast vera því nær
öldungis eins samsettir hjá ýmsum dýrum. T. d. virðist
standa á sama hvort við tökum þá úr sauðkind, nauti,
hundi eða manni. Þeir hafa sömu áhrifin ef þeim er