Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1930, Page 33

IÐUNN
Hallgrímur Pélursson járnsmiður.
239
Þú gazt ekki verið- svo mikill óviti, þrettán ára skóla-
persóna, að þú vissir ekki um afrek þessa manns. Allir
vita fyrir Iöngu, að hann er lærðastur og víðfrægastur
allra íslenzkra. Vissu ekki skólapersónur á Hólum þá, að
rit hans voru þrykt í Hamborg og lesin í Evrópu ?
Vissu þeir ekki, að þessi sömu rit báru blak útlenzkra
rógbera af landinu? Vissuð þið ekki, að heimurinn kallar
okkur barbara, og að síra Arngrímur Jónsson varð
fyrstur manna til að hrópa út yfir heiminn, að við séum
það ekki? Vissir þú ekki, að enginn maður á iarðríki
var herra Guðbrandi sáluga frænda þínum annar eins
styrkur og séra Arngrímur? Og svo kallar þú hann,
þrettán ára snáði, feitan forustusauð, sem reigi sig innan
um magra hjörð!
Brynjólfur hafði talað sig heitan og settist niður.
— Jú, ég vissi þetta alt saman, sagði Hallgrímur, án
þess að láta ákefð Brynjólfs fá á sig. En ég var þrettán
ára snáði, eins og þér sögðuð, og vissi ekki þá, að
fastskorðuð mannvirðing væri nóg til að yfirhelga dremb-
'ð innræti. Nú veit ég það og langtum meira. Nú veit
ég það, að það er oftast hyggilegra að þegja við rang-
laetinu, en rísa upp á móti því. Eg hef lært mikið þessi
næstliðin fimm ár. Eg hef lært, að sjálft lífið er óvinur,
sem við eigum að sigrast á eða falla fyrir.
Þessi orð af vörum átján ára unglings opnaði Brynj-
ólfi sýn inn í veröld þoldra þjáninga. En hann átti bágt
'fleð að fá Hallgrím til að segja mikið af högum sínum
Þessi ár. Hann hafði verið nærri fjögur ár ýmist í her-
'ogadæmunum eða Þýzkalandi, áður en hann kom til
Kaupmannahafnar, en hér hafði honum liðið verst. Ofan
á illa aðbúð bættist hér annað, sem svifti honum allri
v°n um að geta unnið sig upp úr volaðinu.
— Hvað er það? spurði Brynjólfur.