Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1930, Blaðsíða 76

282
Kirkjan á fjallinu.
IÐUNN
innan lands og utan, að loginn skuli vera hættur að
tala um trúmenn, sem brjálast af miskunnarleysi guðs,
eða trúleysingja, sem sæta sömu örlögum út af skelf-
ingum lífsins (Ströndin og Sælir eru einfaldir), eða
menn, sem sigla með fáránlegum virðuleik mót opnu hafi
á ísjaka og verður ljóð á munni (Drengurinn), eða fagna
því að sigra »óvin sinn, lífið« í sjávarháskanum (Vargur
í véum), eða jafnvel sálast af hugarvíli eins og Börkur
(í Dýrinu). Á eftir öllu þessu reisir Gunnar að lokum
stóra kirkju uppi á háu fjalli og skrifar í messulok þessi
orð um það, er Uggi Greipsson gengur við hlið konu
sinnar, sem ekur barni þeirra gegnum skóginn: »Hið
illa víkur frá mér: mitt í myrkri og ógn vex hér ungt
líf, ósnortið eins og lífið skal ávalt vaxa — eilíft*.
(Hugleikur hraðsigldi, bls. 301).
2.
Sé barátta mannkynsins álitin heilög, hvar sem hún
er háð, þá hafa ýmsir vitringar nútímans rétt fyrir sér,
sem telja þá menn helga, er draga saman í einn brenni-
punkt örlagaeinkenni kynkvíslanna, þjáningar þeirra og
gleði, hamingju þeirra og böl, líf þeirra og dauða.
Baráttu mannkynsins og hinni hörmum blöndnu fram-
sókn þess áleiðis til hinna æðstu áfanga, eins kynstofns-
ins þarna, annars á öðrum stað, má líkja við þjóðsöguna
um lausnarann, sem mæðist undir krossi sínum, fellur
og stendur upp- á nýjan leik, unz hann hefur borið
kross sinn í áfanga.
Það er í senn gleðilegt og virðingarvert, hve trúar-
legri alvöru Gunnar Gunnarsson lítur höfundarkall sitt.
Þessi helgitilfinning hans gagnvart hlutverki sínu kemur
einna greinilegast fram í valinu á heiti hins mikla höfuð-
rits, sem skapar þriðja og glæsilegasta tímabilið í höf-