Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1930, Blaðsíða 81

IDUNN
Kirkjan á fjallinu.
287
nýja raddsetningu við hinn þunga, íslenzka undirtón,
sem alt af hlýtur að verða grundvöllurinn í verkum hans.
Þrátt fyrir hina leikandi dönsku sína er Gunnar Gunn-
arsson ramm-íslenzkari undir niðri en nokkru sinni fyr.
Aðeins sjáum vér þennan íslenzka höfund alt í einu
sem fjölkunnan listleikara hins tízkasta óbundins máls,
gæddan meistarakunnáttu, sem aðeins er sambærileg við
útförnustu samtímasnillinga þessarar listgreinar. Maður
gæti freistast til, ef ekki bannaði pólhverfur mismunur
á umhverfi og þjóð, að gera samlíkingu á Kirkjunni og
hinu mikla höfuðriti Prousts, A la Recherche du Temps
Perdu. Aðrir höfundar liggja samt nær, svo sem t. d.
Gorki, Reymont, Panaít Istrati, — Knut Hamsun ekki
sízt. Stíl-jarðvegurinn er alt í einu orðinn svo írjór, að
upp af hverjum lófastórum bletti, út úr hverri handfylli
af efni vex nú ypparlegasti gróður, höfugur af þroska
og frjósemd. Þar sem fyrri bækurnar bera víða svip af
ógurlegum erfiðismunum, þreytu, sjálfstyptun, þá er í
Kirkjunni hver pennadráttur orðinn töfraþrunginn leikur,
öll ummerki átaka og erfiðis eru horfin, en smjör drýp-
ur af hverju strái.
Það er varla að efa, að hagrænt brautargengi á ekki
minstan þáttinn í þessari vaxandi frjósemi. I fyrri bók-
unum sér maður höfundinn stríðandi og leitandi. Hann
berst í senn við örðugleika listar sinnar og fyrir dag-
legu brauði, ásamt þjóðíélagslegri viðurkenningu, án þess
að hafa nokkurt vopn, nema viltan, ósáttfúsan sigur-
þorsta, og spyrnir eins og berserkur við öllum þeim
broddum, sem hið samúðarlausa umhverfi lætur standa
á hverjum umkomulausum einstaklingi, sem hefur sett
sér erfitt takmark. Hann svífst einskis til þess, að rödd
sín megi heyrast, og hættir ekki að slöngva þrumuveðri
sinnar eldólmu skáldgáfu yfir landslýðinn fyr en Dansk-