Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1930, Side 70

276
Kirkjan á fjallinu.
IÐUNN
geðveiki, skrifaðar rakleitt út úr ofstækisfullum bölmóði
hins borgarlausa eða réttara sagt: hins stóulausa lands-
lags. Slíkar hugmyndir hlýtur upplýstur bóndamaður
austfirzkur, til heimilis á Sjálandi, að gera sér um
Reykjavík, eftir að hafa skrifað bók eins og Strönd lífs-
ins. En Ströndin sjálf, höfuðrit þess tímabils í höfundar-
æfi Gunnars, sem liggur milli hins meiningarlausa róm-
antiska húmanisma Borgarættarinnar og Kirkjunnar á
fjallinu, er í eðli sínu ákaflega austfirzkt rit. Hún er að
minsta kosti eins austfirzk eins og Ameríkuferðirnar.
Þegar maður les þá bók, fer ekki hjá því, að manni
detti í hug annað eldra plagg af Austurlandi, kvæði,
sem heitir Hrakfallabálkur, eftir gamlan prest úr Skrið-
dal. Ekki aðeins varð hetjan í kvæði þessu að þola
flengingar upp úr keitu af hendi síns betra helmings
eina nótt, er hann svaf og ugði ekki að sér, heldur
steðjuðu að honum og fé hans öll upphugsanleg óhöpp
önnur: svikull refurinn píndi sauði hans, einu sinni fauk
hann sem flygi tundur úr Areyartindi og braut í sér
þrjú rif, öðru sinni datt hann svo illa af danska skip-
inu, að herfilegri bylta er varla til í íslenzkum bókment-
um, síðan braut hann báða fingur sína í Búlands tindi
furðu ljótum; ellefu sinnum lá hann úti og burtkól af
honum hægra eyrað, enn féll hann af baki og fór úr
Iiði á tveim fingrum og >undarlega ég augað misti, út
það dróst á hríslukvisti« o. s. frv., o. s. frv. 011 í þess-
um ömurlega stíl er Strönd líísins og fylgitungl hennar,
Vargur í véum, Drengurinn, Sælir eru einfaldir og
Dýrið með dýrðarljómann, enda hafa bækur þessar mætt
eigi all-miklum skilningi í Reykjavík, því hér syðra eru
menn svo uppteknir af bönkum, mannvirkjum og kaup-
skap, að þeir hafa litla hrifningu aflögu fyrir skáldsögu-
legum hrakföllum á Austfjörðum: vörulausum verzlunum,