Prestafélagsritið - 01.01.1919, Side 106
102
Gísli Skúlason:
staklega minningunni um dauða hans. Allir vita, hvað
mönnum þykir vænt um minjagripi, sem þeir eiga, þ. e.
a. s. gripi, sem minna þá á látinn eða fjarverandi ástvin.
En minjagripur um einhvern getur einhver hlutur ekki
verið fyrir það eitt að hafa verið í eigu þess, sem maður
minnist, heldur fyrir hitt, að hafa verið svo stöðugt not-
aður af honum, að hann sérstaklega veki endurminning-
una, ellegar þá hinsvegar hefir haft mikla þýðingu við eitt-
hvert sérstakt stórt tækifæri í lífi þessa vinar manns. Og
vel getur það verið, að hluturinn veki betur minninguna, ef
maður sér hann fremur sjaldan, heldur en ef maður hefir
hann sífelt undir höndum. Þeir sem slíka gripi eiga, meta
þá ekki til verðs og láta þá ekki fala fyrir verð, þeir eru
í smáum stíl helgir dómar, sem menn leggja rækt við og
þykir vænt um, af því þeir viðhalda þeirri minningu, sem
er þeim Ijúf og kær. Og séð frá þessu sjónarmiði virðist
mér blasa við langeinfaldasti skilningurinn á eðli lieilagr-
ar kvöldmáltíðar; hún er athöfn, sem endurtekur aftur og
aftur eina þá stærstu og helgustu stund í lífi Jesú, og ger-
ir því minninguna um hann ljósa og lifandi. Vegna þess,
að kvöldmáltíðin er minningarathöfn, þá er hún líka sam-
félagsathöfn; vér minnumst að vísu dauða Jesú, en vér leit-
vim ekki liins lifandi meðal hinna dauðu; að endurtaka
þá athöfn, sem hann framkvæmdi með dauðann fyrir aug-
um, styrkir samfélagið við hann og löngunina til að líkj-
ast honum. Kvöldmáltíðin verður samfélagsmáltíð, af því
hún er minningarmáltíð, og það samfélagsmáltíð í tvöföld-
um skilningi, bæði við hinn lifandi frelsara og þá menn,
sem mætast í að játa trú á nafn hans. Jafnvel það sem
trúaðir menn altaf setja hæst, þetta sem þeir gömlu köll-
uðu »unio mystica«, það liggur fyllilega í kvöldmáltíðinni,
þótt hún eingöngu sé skoðuð sem minningarathöfn.
Það er skylt að geta þess, að helgisiðabókin nýja virðist
að fullu og öllu hafa gengið að þessum skilningi. Mér
þykir líka sennilegast, að langmestur hluti þeirra manna,
sem ganga til altaris, geri sér ekki frekari grein fyrir kvöld-