Prestafélagsritið - 01.01.1923, Page 63

58 ]ón Helgason: Presfafélagsritið.
borgið, því að utan kirkjunnar væri ekki um neina hjálpræðis-
von að ræða.
En fyrir lögtöku kristninnar eina saman var þjóðin enn
ekki orðin kristin þjóð. Kristin varð hún að sama skapi sem
þjóðareinstaklingarnir höfðu fengið kristilega skírn. Því er strax
tekið að skíra menn um land alt, suma þegar á þinginu, aðra
á heimleiðinni frá þingi, helzt þar sem náðist til lauga, en
meginþorra heiðinna landsmanna heima í héraði, svo fljótt sem
því varð við komið.
Svo frábrugðin sem þessi aðferð er trúboðsvenju vorra tíma,
þá skal sízt kastað steini á þá menn, er fyrir því gengust, að
kristnin yrði lögtekin á þennan hátt, — aðferðina verður að
dæma með hliðsjón á þeirra tíma hugsunarhætti. Þó óheppileg
sé getum vér dáðst að þeim vitsmunum, sem hún lýsir hjá
hinum heiðnu leiðtogum og þeirri ættjarðarást, sem kemur fram
í þessu, að vilja leggja alt í sölurnar fyrir hamingju þjóðar
sinnar og til að skirra vandræðum.
En svo óheppileg sem aðferðin er, sem hér var notuð,
var þó annað enn ískyggilegra, sem sé það, hve tilfinnanlega
vantaði nægan afla leiðandi kristinna manna, til þess að leið-
beina hinum nýkristnaða lýð. Kristnisaga talar um 7 presta, er
gengið hafi í skrúðgöngu til Lögbergs daginn fyrir kristnitökuna.
En hvað var það handa svo mörgum? Vitanlega hafa ýmsir af
höfðingjunum orðið sjálfir að gjörast prestar í sínu umdæmi, og
þá sennilega reynt að afla sér lítilsháttar þekkingar á helztu
3>kröfunum«, sem kirkjan gerði til barna sinna. En vafalítið
hafa kristilegu áhrifin, sem almenningur varð fyrir framan af,
verið af skornum skamti, og allur þorri hinna skírðu heið-
ingja haldið áfram að vera heiðnir í hugsun og háttum. Al-
kunna er, að ellefu árum eftir kristnitökuna fer fram brennan
á Bergþórshvoli. Meðal brennumanna er fremstur í flokki sá
kristni maður Flosi á Svínafelli, sem þar brennir inni kristinn
bróður, vafalaust ágætasta og vitrasta mann þjóðarinnar, Njál.
Var þó FIosi sér fyllilega meðvitandi þess, að vilja vera krist-
inn maður. Á leiðinni vestur, að Kirkjubæ á Síðu, gengur
hann í kirkju með mönnum sínum til að biðjast fyrir. Og