Árbók Háskóla Íslands - 01.01.1973, Blaðsíða 26

24
Árbók Háskóla íslands
Ræða rektors á háskólahátíð fyrsta vetrardag 24. október 1970
Forseti Islands og virðulega forsetafrú,
hæstvirtu ráðherrar og sendimenn erlendra
ríkja, heiðursgestir og aðrir háttvirtir gestir;
samkennarar, stúdentar og starfslið. Hátt-
virta samkoma.
Verið velkomin til þessarar athafnar.
Eitt starfsár enn er liðið í sögu Háskóla
íslands og nýtt starfsár hafið. Tímans hjól
snýst og það hraðar en menn kjósa. Sumar
og vetur skiptast á, rétt eins og skin og
skúrir. Margt gerist, sem gott er, og margt,
sem miður fer— í háskólalífinu rétt eins og í
þjóðlífinu, enda órofa samband á milli.
Háskólamál hafa nú um skeið verið of-
arlega á baugi. Fað er eðlilegt. Háskólinn
gegnir miklu og mikilvægu hlutverki. 1.
grein háskólalaga skilgreinir það á þá lund,
að hann skuli vera vísindaleg rannsóknar-
og fræðslustofnun, er veiti nemendum sín-
um menntun til þess að gegna ýmsum emb-
ættum og störfum í þjóðfélaginu og til þess
að sinna sjálfstætt vísindalegum verkefn-
um. Honum er því skylt að vera sífellt á
verði um að mæta kröfum og þörfum eftir
því, sem þróun samfélagsins býður, og gæta
þess að staðna ekki í hefðbundnum
formum. Aðall hans er að styðja í hvívetna
hinar frjálsu listir.
Sífellt vaxandi fjöldi stúdenta er vanda-
mál í dag hér á landi eins og annars staðar.
Vonir aldamótamanna, sem þráðu
menntun, er aðeins lítill hluti þeirra gat
aflað sér eftir skólaleiðinni, hafa rætst í enn
ríkara mæli en þá gat dreymt um.
Háskóli íslands hefur þróast, síðan hann
tók til starfa. Skýrsla Háskólanefndar um
eflingu háskólans hefur á raunhæfan hátt
lagt nýjan grundvöll að starfsemi hans og
bent á fleiri möguleika til útvíkkunar og
upptöku nýrra námsbrauta. En einfaldara
er að festa meginhugsanir og hugsjónir á
blað en að koma þeim í framkvæmd.
Nauðsynlegt er að gera stuttlega grein
fyrir fjölda stúdenta til þess að undirstrika
þörfina á að opna nýjar námsleiðir, enda
kallar þörf samfélagsins fyrir menntaða
karla og konur til starfa á nýjar náms-
brautir.
Á hádegi í gær var tala virkra stúdenta
1619; í janúar 1969 voru þeir 1310, en í
janúar þessa árs 1457. Tölu gærdagsins má
skipta í tvennt: Eldri stúdentar 1012, en
nýskráðir 607. í júlíbyrjun þessa árs gerð-
um við Jón Sigurðsson hagrannsóknastjóri
forspá, sem gaf útkomuna 603 í frumskrá-
setningu. Að því leyti má segja, að forspáin
hafi staðist merkilega vel, en séu tekin mið
af forspánni um nám í einstökum deildum,
liggur nú fyrir önnur skipting en þá var gert
ráð fyrir. 1 spánni var gert ráð fyrir 11 ný-
stúdentum í guðfræðideild, urðu 10. í
læknadeild var spáð 90, en urðu 76. Út-
koman í læknadeild mun byggjast á því, að
nýstúdentum er Ijóst, að þeir þurfa að fara í
allhart samkeppnispróf að fyrsta árs námi
loknu, enda var þetta kynnt rækilega í fjöl-
miðlum, þótt reglugerðinni væri breytt svo,
að aðgangur er almennur að fyrsta árs námi.
í tannlækningum var talan 9, en spáin gerði
ráð fyrir 7. 1 því sambandi má geta þess, að
upphaflega sóttu miklu fleiri, en ófært
reyndist að taka við öllum. í lyfjafræði lyf-
sala eru 15 nýstúdentar, en spáin gerði ráð
fyrir 11. í lagadeild innrituðust 37, en tala
spárinnar var 34. í viðskiptadeild gerði
spáin ráð fyrir 58, en talan reyndist vera 69.
1 heimspekideild gerði spáin ráð fyrir 207,
en talan varð 197.1 verkfræði- og raunvís-
indadeild gerði spáin ráð fyrir 147 samtals,