Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1994, Side 43

Breytileg orðaröð í sagnlið
41
færð beint. Eitt grundvallaratriði generatífrar málfræði er að málkerfið
sé að verulegu leyti meðfætt, en ytra áreiti sem barn á máltökuskeiði
verður fyrir, þ.e. málið sem það heyrir í kringum sig, ákvarði málkerfið
síðan í smáatriðum; ráði því hvort barnið lærir að tala íslensku, tagalog,
kínversku o.s.frv.
Máltakan eða málnámið felst sem sagt í því að barnið greinir mál
foreldranna („Mál 1“ í (22) hér að framan) og byggir upp sína eigin
málfræði („Málfræði 2“ í (22)) út frá því. Það þýðir að röklega er ekkert
því til fyrirstöðu að málfræði barnsins verði talsvert ólík málfræði
foreldranna, ef hægt er að greina Mál 1 á mismunandi vegu, sem
„afurð“ tveggja mismunandi málkerfa. Dæmi um þetta er sýnt í (23).
Hugsum okkur að málkerfi „eldri kynslóðarinnar“ sé OV, eins og sýnt
er í (23a). Mál þessarar kynslóðar er hins vegar ýmist OV eða VO,
vegna þess að málkerfið leyfir að ýmsum hlutum setningar sé frestað
(færðir til hægri). Þess vegna kæmu bæði (23a) og (23b) fyrir í máli
þessarar kynslóðar.
(23) a. S1
(mun) hana séð
hafa
„Yngri kynslóðin" hefur hins vegar enga hugmynd um hvernig mál-
kerfi þeirrar eldri lítur út; hún hefur bara aðgang að málinu sjálfu,
og heyrir bæði setningar eins og (23 a) og (23b). Þess vegna getur vel
komið til greina að hún fari þveröfugt að; leggi (23b) til grundvallar,
og komi sér þannig upp VO-málkerfi, en leiði setningar eins og (23a)
út með því að færa setningarhluta til vinstri. Þetta er sýnt í (24).