Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2007, Side 62

60
Katrín Axelsdóttir
óbeygt í nf./þf.hk.et. eins og annars staðar. Og svo má vera að einhver
þessara dæma séu prentvillur eða ásláttarvillur.105
5.4 Samantekt
Hér að framan hafa verið sýnd ýmis frávik, frá 19. öld og síðar, frá
ríkjandi beygingu eigin(n). Þessi frávik snerta ýmist beygðar myndir
þegar búast hefði mátt við óbeygðri eða óbeygða mynd þegar búast
hefði mátt við beygðri.
A síðari hluta 19. aldar fer aftur að bera á myndum beygðum að
fomum hætti, væntanlega í kjölfar tilmæla málvemdunarmanna sem
litu til fommálsins sem fyrirmyndar. Þessara áhrifa gætir líklega fram-
an af 20. öld. Slíkar myndir finnast einnig frá allra síðustu ámm, helst
í óformlegu máli á netinu, og þar er ömgglega ekki um lærða notkun
að ræða. Ovænt beygð dæmi, sem fundust frá síðari hluta 20. aldar,
em líklega í flestum tilvikum sjálfsprottin eins og yngstu dæmin en
einstaka dæmi má þó rekja til lærdóms.
En í kaflanum var rætt um fleira en myndir beygðar að hætti fom-
máls. Hér voru sýnd dæmi um ósamandregnar myndir, veika beygingu
og óbeygða mynd í stað beygðrar. Dæmi um þetta þrennt fínnast helst
í bloggmáli nútímans en einnig em til eldri dæmi. Hér vom einnig
sýnd dæmi um sérkennilega notkun sem líklega er bundin við nútíma-
mál: myndin eigins notuð sem eignarfallseinkunn og myndin eigiðs.
Dæmin um frávik í nútímamáli em of mörg til að hægt sé að af-
skrifa þau öll sem ritvillur eða mistök. En þau em samt ekki svo mörg
að hægt sé að draga þá ályktun að beyging eigin(n) sé að taka ein-
hverjum breytingum. Hlutfallslega em þessi dæmi sárafá; á móti
hverju þeirra er aragrúi dæma um „venjulega" beygingu. Sjálfsagt er
að spyrja hvort einhverja ályktun megi draga af þessum nútímadæm-
um. Eins og komið hefur fram er beyging eigin(n) einstök í málinu. í
slíkum tilvikum er kannski ekki við öðm að búast en að við og við
komi fram myndir sem stangist á við hina almennu beygingu —jafn-
vel þótt sú beyging sé ekki líkleg til að breytast í bráð.
105 I þýðingunni á sögu Paasilinna (sbr. (46a)) eru tvö dæmi um eigið. Óbeygt eig-
in á þessum stað í beygingunni er því ekki regla þama og gæti verið prentvilla.