Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2007, Qupperneq 144

142
Guðrún Kvaran
landi. Aðeins íyrsta síðan frá Jónasi er rituð á vinstri síðu. Á fremsta
blað bókarinnar hefur Bjöm skrifað: „Sunnlenska 9. júlí 1885 - 24.
júlí 1885.“ Ekki er því ólíklegt að hann hafi borið lista Jónasar undir
Sunnlendinga og viðbætumar séu þannig til komnar.
Orðin í listanum em 63 en auk þeirra em fáein málfræðileg atriði.
í greininni verður farið yfir orðalistann, fjallað um valin orð, sem
Jónas heyrði á Suðurlandi og merkt em staðbundin í íslensk-danskri
orðabók Sigfúsar Blöndals (1920-1924). Fáein orð verða rædd til við-
bótar (sjá 2.1) sem í öðmm heimildum em merkt staðbundin (2.2).
Einnig verður litið á málfræðiatriðin í 2.3 með tilliti til útbreiðslu.
2. Orðin í listanum
Ýmis þeirra orða sem Jónas tilgreinir virðast bundin ákveðnu land-
svæði en önnur em og hafa verið algeng víðar en í Rangárvallasýslu
eða á Suðurlandi. Orðunum á listanum var skipt í þrjá flokka:
(1) a. Orð sem merkt em staðbundin í einhverjum þeirra heimilda
sem aðgengilegar em um staðbundið mál.
b. Önnur orð á listanum sem ekki vom merkt staðbundin
c. Nokkur orð sem sett vom á listann vegna málfræðilegra ein-
kenna.
Þær heimildir sem farið verður yfir em Islensk-dönsk orðabók fra
1920-1924 sem Sigfús Blöndal ritstýrði (hér eftir Bl), íslensk orðabók
handa skólum og almenningi frá 1983 sem Ámi Böðvarsson ritstýrði
(hér eftir ÍO), íslensk orðsijjabók (1989) Ásgeirs Blöndals Magnús-
sonar (hér eftir ÁBIM), ritmálsskrá Orðabókar Háskólans (hér eftir
RM) og talmálsskrá Orðabókar Háskólans (hér eftir TM). ÍO frá 1983
var valin þar sem merki um staðbundið mál var fjarlægt úr útgáfúnni
frá 2002 og skýringin stb. „staðbundið málfar (nú stundum mjög sjald-
gæft)“ {íslensk orðabók 2002:xiv) var notað sjaldnar en ef til vill var
ástæða til. Einnig verður listinn borinn að seðlasafni Þórbergs Þórðar-
sonar sem varðveitt er á Orðabókinni (hér eftir ÞÞ). Aðrar vasabækur
Bjöms M. Ólsens (hér eftir BMÓ) verða notaðar eftir þörfum. Um
dæmi sem fengin em úr RM vísast til ritmálsskrár Orðabókar Háskól-