Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2007, Qupperneq 206

204
Ritdómar
gefið að hejja og taka til við að séu ekki horfasagnir (sjá einnig Jón G. Friðjónsson
1989 sem telur hefja til sagna sem tákna byrjunarhorf í íslensku).
3.10 Dœmi og dœmaumjjöllun
I rammakafla á bls. 67 er fjallað um fomafnanotkun með sémöfnum í íslensku af
gerðinni hann Jón með nokkmm samanburði við norsku og þýsku. Hér hefði verið
forvitnilegt að gera samanburð við sænsku því þessi fomafnanotkun tíðkast einnig þar
en hefur þá yfirleitt neikvæðan merkingarblæ eða merkir að mælandinn vilji fjarlægja
sig, eins og sést á eftirfarandi dæmum (Josefsson 1993:6):
(18) a. Hon Lisa ar knápp.
‘Hún Lísa er klikkuð.’
b. Kánner du han vaktmástaren pá institutionen?
‘Þekkir þú hann þama húsvörðinn í deildinni?’
Hér er um að ræða mun sem Johannessen (2006) telur einnig vera til staðar í norsku
þótt mögulegt sé að sænska notkunin, sem hún kallar pronominal psychological
demonstratives, sé kannski bundin við austumorsku.
í rammakafla á bls. 219 er fjallað um eignarþágufall sem bundið er við forsetn-
ingarliði af gerðinni í hendi sér og því haldið fram hér að það sé munur á fomíslensku
og nútímaíslensku að því leyti að í fomu máli koma fyrir dæmi eins og ípungi sér a
meðan samsvarandi dæmi úr nútímaíslensku, t.d. i vasa sér, séu ótæk. Eg er ekkt
sammála dómum höfundar hér og leit á Netinu gaf þó nokkur dæmi um í vasa sér, t.d.
eftirfarandi:
(19) a. María er ával[l]t vopnuð og með sokkabuxur í vasa sér.
b. Lykillinn í vasa mér þyngist og þyngist ...
Eg er því augljóslega ekki ein um að finnast dæmi af þessu tagi tæk í íslensku.
í rammakafla á bls. 298 um þolmynd af tveggja andlaga sögnum er því haldið
fram að það sé munur á norsku annars vegar og dönsku og ensku hins vegar að þvi
leyti að bein andlög í germynd geta samsvarað frumlagi í þolmynd með óbeina and-
lagið til staðar:
(20) a. Boken ble gitt Jon. (norska)
b. *Bogen blev givet Jens. (danska)
c. ??The book was given John. (enska)
Þeir Norðmenn sem ég hef talað við kannast hins vegar ekki við að dæmi eins og
(20a) séu tæk í þeirra máli og vilja heldur stinga inn forsetningunni til á milli aðal-
sagnarinnar og andlagsins, alveg eins og í dönsku og ensku. Það er þó mögulegt að
svona dæmi séu bundin við nýnorsku, eins og ráða má af dæmum og dæmaumfjöllun
í grein Platzacks (2005) um þetta efni. Það lítur því út fyrir að norska skiptist í mál-
lýskusvæði hvað þetta varðar og það hefði vel mátt koma fram í þessum undirkafla-