Uppeldi og menntun - 01.01.2011, Qupperneq 66

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 20 (1) 201166
HÖnnUn og SmÍÐi
rafeindatækni og vélrænni högun vöfðust fyrir þeim. Einnig kom fram gagnrýni á
viðfangsefni sem tengdust fjöldaframleiðslu og sölu- og markaðsmálum.
Á félagsfundum og vefsíðu Félags íslenskra smíðakennara voru hinar nýju nám-
skráráherslur ræddar og skipst á skoðunum um innihald námskrárinnar. Mörgum
hönnunar- og smíðakennurum fannst að þróun síðustu ára hefði ekki verið í rétta átt
(Félag íslenskra smíðakennara, e.d.) og að dregið hefði úr áherslunni á handverkið.
Þegar vinna við endurskoðun aðalnámskrár grunnskóla í hönnun og smíði hófst
var ákveðið að leita álits Félags íslenskra smíðakennara og halda fundi með félags-
mönnum. Niðurstaðan var að draga úr áherslunni á tæknimiðuð viðfangsefni og
efla aðra þætti, s.s. vinnuvernd og áhersluna á sjálfbæra þróun í hönnun verkefna
(Brynjar Ólafsson o.fl., 2005). Einnig var námsgreinin greind frá upplýsingamenntinni
(Menntamálaráðuneytið, 2007) og gerð að sjálfstæðu námssviði.
Í aðalnámskrá fyrir hönnun og smíði er lögð áhersla á einstaklingsmiðað nám
og sveigjanlega kennsluhætti. Nýsköpun og hugmyndavinna eru enn mikilvægir
áhersluþættir, ásamt þáttum úr tæknimennt. Nýir handverksþættir, s.s. ferskar viðar-
nytjar og glervinna, eru orðnir að viðfangsefnum. Í markmiðum námskrárinnar sést
að fyrri gildi smíðakennslu hafa verið endurvakin (Menntamálaráðuneytið, 2007).
Hins vegar svipar henni til námskrárinnar fyrir hönnun og smíði frá 1999, þrátt fyrir
þessar áherslubreytingar. Megináherslur beggja eru bornar saman í töflu 2 (Mennta-
málaráðuneytið, 1999, 2007).
Tafla 2. Áherslumunur í námskrám í hönnun og smíði 1999 og 2007
Megináherslur 1999 Megináherslur 2007
1. Hönnun og nýsköpun 1. Hönnun og nýsköpun
2. Tæknilæsi 2. Tæknilæsi
3. Tæknigrunnur og verkstæði 3. Tæknigrunnur og verkstæði
4. Framleiðsla og verkskipulag 4. Handverk og verkskipulag
5. Áhersla á samfélagið 5. Áhersla á einstaklinginn
6. Iðnhönnun 6. Útinám og ferskar viðarnytjar
7. Stuðningsþættir 7. Sjálfbær þróun
8. Handverksmenning 8. Vinnuvernd
9. Áhersla á tækniþætti 9. Áhersla á handverksþætti
Áhrif frá tæknimennt er enn að finna í námskránni frá 2007 en þau birtust m.a. í
áherslunni á tæknilæsi og tileinkun nemandans á góðu verkskipulagi, verktækni og
verkstæðisþáttum. Áherslan á hugmyndavinnu nemandans og hönnun hélt áfram og
er því svipuð í báðum námskránum (Menntamálaráðuneytið, 2007).
Þrátt fyrir marga sameiginlega þætti er þó áherslumunur. Í námskránni 1999 var
lögð áhersla á samfélagslegt gildi hugmyndavinnu, hönnunar og verklegrar fram-
kvæmdar en í námskránni 2007 voru einstaklingurinn og þarfir hans í brennidepli.
Áherslan á fjöldaframleiðsluferli ásamt sölu og markaðsmálum sem kom fram í nám-
skránni 1999 vék fyrir aukinni áherslu á einstaklingsmiðað handverk. Nýir þættir
bættust við, s.s. útinám, ferskar viðarnytjar, sjálfbær þróun og vinnuvernd (Mennta-
málaráðuneytið, 2007).