Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1924, Blaðsíða 152
118
TÍMARIT ÞJ6ÐRÆKNISFÉLA GS ISLBNDINGA
fyrir þeim samskotum meðal Is-
lendinga vestra. Kom þá fram sii
breytingartillaga, að það úr sjóðn-
um, er missast mætti, væri lagt
til þessara samskota í stað þess
sem fyrri tillagan færi fram á.
Eigi var frá málinu gengið það
sinn, en á fundi 16. ágúst um sum-
arið, að afstöðnum Islendinga-
degi, var skýrt frá því, að arður
af hátíðarlialdinu það ár liefði
orðið um $200, og í sjóði væri því
rúniir $500.00. Lagði nefndin til,
að gefnar væri kr. 1,000 í ekkna-
sjóðinn og var það samþykt. Vor-
ið eftir var brotið upp á því á
kosningafundinum, að peningar
þeir, er nú væri í liöndum nefnd-
arinnar og safnast myndu á kom-
andi árum, yrði notaðir til þess
að kosta samning og útgáfu Land-
námssögu Islendinga í Vestur-
heimi. Þótti vissa fengin fyrir
því, að tekjuafgangur hlyti að
verða all-nokkur af hátíðahaldinu
á ári hverju, og yrði þá þeim pen-
ingum ekki til annars betur varið.
Var ritað all ítarlega um þetta
(“Hf:r.” 7. júní 1907), og þess
getið, að innan fárra ára gæti
getta orðið vandasamara verk, er
þeim fækkaði er fynstir hefði
vestur komið. Nokkrir þættir um
iandnám í eldri bygðarlögunum
höfðu þegar verið samdir og gefn-
ir út í Almanaki O. S. Thorgeirs-
sonar og sumir glöggir og greini-
legir. Alls kostar voru menn þó
ekki ánægðir með þá. Þótti sum-
um nokkuð fljótt yfir sögu farið
og eigi allra getið, er nefna hefði
mátt. Gat það nú hugsast, þó þetta
yrði gjört, að ekki tækist betur.
Valt það á því, live nákvæmlega
yrði út í sögu farið, hvaða augum
atburðir yrði litnir og hver kjör-
inn yrði til þes-sa verbs. Vakti
þetta því andmæli á fundinum,
vildu þeir, er andæfðu, enn um
nokkurn tíma að lialdið væri á-
fram eins og byrjað liafði verið,
og að almenningur tæki eigi á sig
þann vanda, að bera ábyrgð á
l>essu verki. Lauk svo því máli,
að lengra var eldvi i'arið. Var þá
og líka eftir þetta farið að kosta
meira til hátíðalialdsins, einkum
íþróttanna og ýmiskoUar áhalda
og tækja, er að þeim lutu. Varð
hinn árlegi tekjuafgangur því
fremur lítill, og' stundum eigi
stærri en isvo, að stóðust á kostn-
aður og ábati.
Eigi leið þó á löngu eftir þetta, að
heyrast tóku kvartanir yfir því, að
of mikið kapp væri la-gt a leiki og
íþróttir, svo hátíðin tapaði hinum
])jóðlega blæ, er hún hafði borið,
cn líktist meir inníendum íþrótta-
mótum. Einkum vom það hinir
eldri, er um þetta kvörtuðu. Vildu
þeir láta kosta meira til söngs og
ræðuhalda. Eig'i stóð á því, að
nefndirnar, er kosnar voru ár frá
ári, vildi eigi láta að vilja fólks í
þessu efni. Vildu þær gjöra há-
tíðina sem tilbreytilegasta að unt
væri, en nokkrum vanda var það
bundið. Fyrirkomulaigi hátíðarinn-
ar varð eigi breytt, það hláut
að standa. Hin eina tilbreytni
varð þá helzt að vera fólgin í því,
að fá menn lengra að, er almenn-
ingi gæfist eigi endrar nær kostur