Uppeldi og menntun - 01.01.2012, Page 43

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(1) 2012 43
gUðlaUg ólafsdóttir, hanna ragnarsdóttir og BörkUr hansen
geta breytt út af fyrra skipulagi ef í ljós kemur að skipulag kennslunnar stuðlar ekki
að virkni allra nemenda. Kennararnir í rannsókninni höfðu þennan sveigjanleika til
að bera.
Samstarf skólans við foreldra og nærsamfélag
Viðmælendur í rannsókninni voru allir sammála um að skólinn yrði að hafa frum-
kvæði að samvinnu við foreldra og leita yrði allra leiða til að ná til erlendu foreldr-
anna. Foreldrafélög skólanna unnu einnig ötullega að því að ná til allra foreldra. Það
getur verið erfitt verk og tekið langan tíma en raddir allra foreldra þurfa að heyrast í
umræðunni í skólasamfélaginu því annars er hætt við að tiltölulega einsleitur hópur
tali fyrir hönd foreldra.
Foreldrar sem ekki tala markmálið hafa ekki sama aðgang að upplýsingum er varða
börn þeirra og innlendir foreldrar. Ryan (2006) bendir á að umræðan milli foreldra
og starfsliðs skóla þurfi að snúast um nám barnanna. Til að þetta geti náð fram að
ganga verður að upplýsa foreldra um skólastarfið. Skólarnir í rannsókninni höfðu allir
komið sér upp ákveðnu verklagi til að kynna fyrir foreldrum af erlendum uppruna
skólastarfið og það sem í boði væri fyrir börn þeirra. Þannig finna foreldrar að skólinn
lætur sig þá og börn þeirra varða. Fræðimenn benda á mikilvægi þess að skólinn sinni
þessum þætti og til að það takist þurfi samskiptin að mótast af gagnkvæmri virðingu
og trausti (Hanna Ragnarsdóttir, 2007a; Nieto, 2010; Wrigley, 2003).
Íslensku skólarnir unnu báðir að því að fá nemendur til að taka þátt í tómstundum,
en fram kom að nemendur af erlendum uppruna tækju minni þátt í tómstundum fyrir
utan skólann en innlendir jafnaldrar þeirra. Aukin þátttaka í tómstundum minnkar
einangrun erlendu nemendanna og er einn liður í að jafna stöðu erlendra og innlendra
nemenda.
Sú vitneskja að samband þjóðfélagsstöðu og árangurs sé veikt hér á landi (Almar
M. Halldórsson, Ragnar F. Ólafsson og Júlíus K. Björnsson, 2007) bendir til þess að við
séum ekki föst í viðjum stéttaskiptingar hvað varðar námsárangur nemenda. Skólar
sem skipuleggja starf sitt og vinna með þarfir allra nemenda að leiðarljósi í samvinnu
við foreldra geta náð árangri og stuðlað að velgengni allra nemenda, óháð kyni, upp-
runa, tungumáli eða menningu.
Skólarnir í rannsókninni
Ánægjulegt var að sjá hversu margt í starfi skólanna kom heim og saman við það sem
fræðimenn segja um farsælt skólastarf.
Skólarnir þrír áttu margt sameiginlegt. Stjórnendur höfðu áhuga á fjölmenningar-
legu skólastarfi, áhersla var á sameiginlega framtíðarsýn og endurmenntun sem styður
fjölmenningarlegt skólastarf, mikil áhersla á kennslu í markmálinu, kennsluaðferðir
sem byggjast á samvinnu, samstarf við foreldra og vinna gegn einelti og fordómum í
skólanum voru áberandi þættir í skólunum þremur.
Lamptonskólinn skar sig úr í nokkrum þáttum. Umræður sem kennsluaðferð voru
áberandi í kennslustundum þar sem skilningur nemenda á persónum og atburðum