Uppeldi og menntun - 01.01.2012, Side 144

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(1) 2012144
hUgarhættir vinnUstofUnnar
Einnig vildu þær komast að því hvort námið og kennslan hefði áhrif á rökleiðslu
nemenda í öðru námi en listum. Í kaflanum rekja þær helstu rannsóknir og verkefni
sem staðhæfa yfirfærslugildi og gagnsemi lista í menntun og benda á tvennt. Í fyrsta
lagi að það að réttlæta myndlistarkennslu með jákvæðum áhrifum á aðrar greinar
getur orðið dýrkeypt fyrir listirnar ef í ljós kemur að afleidd gagnsemi þeirra er minni
en hefðbundinna greina. Í öðru lagi segjast þær aldrei hafa borið á móti yfirfærslu-
möguleikum listgreina. Yfirfærsla getur átt sér stað, eða ekki, en það fer eftir því hvað
er kennt og hvernig (Salomon og Perkins, 1989).
Hér kynna Hetland og félagar stuttlega í orðum og myndum líkanið sem þær
þróuðu úr rannsóknarniðurstöðunum. Þær segja að rannsókn þeirra leggi grunn að
upplýstum rannsóknum á yfirfærslu listnáms. Hins ber að gæta, að hvort sem yfir-
færsla úr listnámi á sér stað eða ekki, þá er sú hugsun sem þroskast í listnámi mikil-
væg í sjálfu sér, jafnmikilvæg og hugsun sem þroskast í hefðbundnum akademískum
greinum.
Í öðrum kafla greina Hetland og félagar frá vali á skólunum þar sem rannsóknin fór
fram. Hvers vegna þessir skólar og kennararnir fimm urðu fyrir valinu. Þær segja frá
námi, reynslu og menntasýn kennaranna. Skólana völdu þær til að kanna hvað getur
gerst í myndlistastofunni undir bestu ákjósanlegum kringumstæðum. Lýsing þeirra í
orðum og myndum veitir lesandanum glögga mynd.
Á eftir inngangsköflunum tveimur kemur kjarni bókarinnar, þrír hlutar þar sem
inntakið er umfjöllun um a) vinnustofuna og hvernig kennslan fer fram, b) hugarhætti
vinnustofunnar; hvað listirnar kenna, og c) samþætting vinnustofuskipulagsins og
hugarháttanna.
Í fyrsta hlutanum er fjallað um hvernig kennararnir þróa ákveðna vinnustofu-
menningu og skipuleggja umhverfið og hvernig kennslan í vinnustofunni fer fram.
Þá er sjónum beint að vinnustofuskipulaginu sem kennararnir fylgja. Hér draga höf-
undar upp skýra mynd af því sem á sér stað í vinnustofunni og því sem kennararnir
einbeita sér að svo vinnustofan verði öflugur lærdómsstaður.
Annar hluti fjallar um hvern hugarhátt sérstaklega, og er það umfjöllunarefni
bókarinnar sem fær mest rými. Höfundar setja fram lifandi lýsingu á því sem fer fram
í vinnustofunni þegar tekist er á við hugarhættina, einn og einn í einu. Því er lýst
hvernig kennararnir kenna og nemendur læra. Vísað er í orð og athafnir kennara og
nemenda og hverri umfjöllun fylgja ljósmyndir sem glæða textann frekara lífi. Í lok
hverrar umfjöllunar draga höfundar saman þætti sem byggjast á ígrundun eins eða
fleiri kennara og stundum nemenda.
Í þriðja og síðasta hluta bókarinnar draga Hetland og félagar upp mynd af því
hvernig kennararnir í rannsókninni vefa hugarhætti vinnustofunnar inn í hverja
skipulagsstoð kennslunnar. Hér eins og í öðrum köflum leiða höfundar lesandann
inn í umfjöllunina með myndrænum texta og dæmum. Höfundar lýsa víðri notkun
hugarháttanna eins og þeir eru kenndir og lærðir og því hvernig kennararnir greypa
þá inn í skipulagsstoðirnar.
Í lokaorðum segja höfundar að greining þeirra á myndlistakennslu í vinnustofu-
umhverfi afhjúpi það sem þeir telja raunverulega námskrá listkennslu. Sjónum er