Uppeldi og menntun - 01.01.2012, Blaðsíða 103

Uppeldi og menntun - 01.01.2012, Blaðsíða 103
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 21(1) 2012 103 gUðrún v. stefánsdóttir landi gerir ráð fyrir að fatlað fólk eigi rétt á fullri þátttöku á öllum sviðum samfélags- ins. Þroskaþjálfar hafa sem starfsstétt aðlagað sig þessum breyttu aðstæðum og að flestra mati tekist það vel. Eins og áður segir voru lög um þroskaþjálfa samþykkt árið 1978 en þau lög eru ennþá í gildi. Auk þess var sett reglugerð um störf og starfsvett- vang þroskaþjálfa árið 1987. Lögin og reglugerðin eru börn síns tíma og urðu til þegar þroskaþjálfar störfuðu á Kópavogshæli eða í öðrum sértækum úrræðum fyrir fatlað fólk. Þau bera þess einnig merki að á þeim tíma var forræðishyggja gagnvart fötluðu fólki ríkjandi og læknar og sérfræðingar taldir best til þess hæfir að meta hvað væri fötluðu fólki fyrir bestu. Löngu er því tímabært að endurskoða lögin og reglugerðina og eru þroskaþjálfar meðvitaðir um það eins og starfskenning þeirra ber merki. Þar er m.a. talað um að þroskaþjálfar séu fagstétt sem starfar með fólki á öllum aldri sem býr við skerðingar og að störf þeirra byggist á jafnrétti, virðingu fyrir sjálfsákvörðunar- rétti og mannhelgi (Þroskaþjálfafélag Íslands, e.d.). Starfskenningin er því í takti við ríkjandi áherslur í málaflokkum fatlaðs fólks sem byggjast á mannréttindasjónarmiðum og kröfunni um fulla þátttöku í samfélaginu. Eins og áður segir kalla ný viðhorf og breyttar hugmyndafræðilegar áherslur í málaflokkum fatlaðs fólks einnig á ígrundun um menntun þroskaþjálfa. Þróun í námi þroskaþjálfa hefur frá upphafi verið nátengd stefnu og hugmyndafræði á vettvangi fatlaðs fólks. Þroskaþjálfanámið í dag endurspeglar vel hugmyndafræði mannrétt- indasjónarmiða og sjálfstæðs lífs en þar er ítrekað að hlutverk fagstétta á borð við þroskaþjálfa sé fyrst og fremst að ryðja hindrunum úr vegi fatlaðs fólks og veita því aðstoð í þeim tilgangi að stuðla að fullri þátttöku fatlaðs fólks á öllum sviðum samfélagsins. Enn fremur er litið svo á að hlutverk þroskaþjálfa felist ekki síst í rétt- indagæslu með fötluðu fólki. Hugtakanotkun á þessum vettvangi og í þroskaþjálfa- náminu endurspeglar þessa þróun vel. Hugtök á borð við stuðning og persónulega aðstoð, réttindagæslu og mannréttindanálgun hafa komið í stað hugtaka sem áður voru ríkjandi, eins og uppeldi, þjálfun, gæsla og umönnun. Nú þykir heldur ekki við hæfi að tala um fatlað fólk sem skjólstæðinga enda er það í æ ríkari mæli vinnuveit- endur þroskaþjálfa og annarra fagstétta. Í takt við breytt hlutverk þroskaþjálfa má einnig varpa fram þeirri spurningu hvort starfsheitið þroskaþjálfi sé ekki barn síns tíma og þurfi endurskoðunar við. Þó að nám þroskaþjálfa hafi tekið miklum breytingum er enn tekist á um ýmsa áhersluþætti í náminu, bæði innan Háskóla Íslands og meðal þroskaþjálfa. Bent hefur verið á að enn byggist hluti námsins á klínískum greinum eins og sálfræði og læknis- fræði. Á hinn bóginn hefur komið fram sú gagnrýni að of mikil áhersla sé á fötlunar- fræði, félagslegan skilning og mannréttindanálgun á kostnað þjálfunarleiða og með- ferðarforma. Ætla má að ávallt verði einhver skörun á milli þessara þátta í námi og starfi þroskaþjálfa en aftur á móti getur reynst erfitt að finna rétt vægi. Ljóst er að mörg úrlausnarefni eru framundan, en tilgangur greinanna sem hér fara á eftir er að varpa ljósi á þau sem efst eru á baugi.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.