Hugur - 01.01.2008, Síða 174

172
Hjörleifur Finnsson og Davíð Kristinsson
kitlaði þetta einhverjar illkvittnar hláturtaugar inni í mér. Einhverjum
öðrum er sjálfsagt dillað yfir því sem hann segir um frjálshyggju, einkabíla
og borgarskipulag. Líklega tekst honum að dekra svolítið við urg og
óánægju hjá flestum lesendum með því að hneykslast nógu kröftuglega á
einhverju sem þeir hafa ímugust á. En þrátt íyrir lítið álit mitt á franskri
samtímaheimspeki, frá og með Jean-Paul Sartre, tortryggni í garð Evr-
ópusambandsins og vantrú á ýmsum nýjungum í menntamálum get ég
ekki tekið gagnrýni Einars Más alvarlega. Hún er engan veginn mál-
efnaleg.80
Olíkt Guðmundi Steingrímssyni - sem telur það hversu auðveldlega Einari Má
tekst að hæðast að frjálshyggjumönnum og póststrúktúralistum sanna hvað þeir
séu vitlausir - finnst Atla ónotalegt að láta dilla sér. Þótt hann sé menntaður rök-
greiningarheimspekingur eins og Guðmundur,81 og deili fordómum hans í garð
meginlandsheimspeki, er hann of trúr gildum fræðasamfélagsins til að neyta
fordómakláms Einars Más án þess að roðna.82 Atli áttar sig fljótlega á því að þótt
það geti verið fullnægjandi að láta dilla sér með gamansamri upphafningu eigin
fordóma kemur það í veg íyrir að tekist sé á við andstæðinginn af alvöru.
Viðtökurnar á Bréfi tilMartu minna um margt á umræðuna sem fylgdi í kjölfar
þess að annar leiftrandi penni, Kristján Kristjánsson, skrumskældi áratug áður
póststrúktúralista með svipuðum hætti og Einar Már 11Ú.831 hópi þeirra sem héldu
gildum fræðasamfélagsins á lofti í þeirri umræðu voru Gunnar Harðarson, Þor-
80 Sama rit. Líkt og Atli bendir á mætti kalla Einar Má íhaldssaman jafnaðarmann. Þessi blanda
gerir það að verkum að Bréf til Maríu nær að dilla mun breiðari hópi en Kristján Kristjánsson
þegar hann gagnrýndi póstmódernismann. Allir fá eitthvað fyrir sinn snúð. Eins og Kristján
áratugi áður dillar Einar Már nú þeim sem hafa vanþekkingu og andúð á póststrúktúralisma,
til dæmis Hannesi Hólmsteini Gissurarsyni („Brcf til Einars Más“) sem eftir umfjöllun Ein-
ars Más um póststrúktúralistana styrkist í þeirri sannfæringu sinni að „þessi keisari er ekki í
neinum fötum.“ En hann dillarlíkajafnaðarmönnum með háðsádeilunni á frjálshyggjuna, t.d.
Sigurði Á. Friðþjófssyni („Bréf til Maríu“, safi.blog.is, 22. apríl 2007), fyrrverandi starfsfélaga
Einars Más á Þjdðvi/janum: „einhver beittasta gagnrýni á frjálshyggjuna sem ég hef nokkurn
tímann lesið.“ Einar Már nær einnig að dilla öðrum íhaldssömum jafnaðarmönnum með þjóð-
ernishyggju sinni, t.d. Stefáni Snævarr („Sæmi fróði skrifar bréf'): „Hann ver hugmyndina um
þjóðerni og ferst sú vörn vel úr hendi.“ Stefán segir „gaman að til séu gáfúmenn sem ekki elta
tísku andþjóðernisstefnunnar!“ Andfemínistar fá líka sitt þegar Einar Már (348) andskotast
út í kvennafræðin. Fáar bækur sýna þó jafn skýrt og Bréf tilMaríu að enn er mikil þörf á fem-
ínískri nálgun innan fræðanna: Einar Már nefnir enga franska fræðikonu í uiníjóllun sinni
um (póst)strúktúralismann franska, ekki einu sinni Júlíu Kristevu, og verður það að teljast
afrek.
81 Guðmundur Steingrímsson er M.A. í heimspeki frá Uppsölum og Oxford og m.a. höfundur
greinarinnar ,„It Says What It Says'. Wittgenstein and Davidson on Nonsensical Language"
(web.abo.fi/fak/hf/filosofi/Research/Spraxis/IT_SAYS.HTM).
82 Sjálfur líkir Einar Már því við klám þegar rithöfundum er „boðið í viðræðuþátt [og] hafðir
til sýnis sem sirkusdýr, gerðir að andlegum fatafellum og línudönsurum í þess konar ldám-
sýningu sem æsir upp hnýsni manna“ (29).
83 Það kann að koma á óvart að fyrrverandi blaðamaður Þjóðviljans og doktor í miðaldafræðum frá
París, sem ræðst gegn nýfrjálshyggju, skuli að mörgu leyti enduróma póststrúktúralistagagn-
rýni hugsuðar sem er skólaður í engilsaxneskri heimspekihefð og ætlaði sér að lumbra á ný-
marxistum í dulargervi. Þótt Kristján Kristjánsson (Mannkostir, hér eftir M) hafi nefnt póst-
módernista „tísku-heimspekinga" (M 224), heimspeki þeirra „poppheimspeki" (M 233) og lýst