Læknablaðið - 01.08.1923, Side 25

LÆKNABLAÐIÐ
X3T
á hæðarkorti Ripley’s er ísland sýnt meS sömu hæö og Noregur og Sví-
þjóö, en Danmörk lægri, en ekki er mér kunnugt um rit þeirra.
Allar þessar mælingar benda eindregið í þá átt, að vér séum tiltölulega
hávaxnir og stöndum ekki að baki frændum vorum í Noregi og Svíþjóð,
jafnvel bó gert sé ráð fyrir þvi, að skólafólkið sé nokkru hærra en allur
almenningur. Hins vegar er það viðbúið, að íslensku mælinganar hafi
okki verið allskostar nákvæmar, því margt er að athuga, jafnvel við ein-
falda hæðarmælingu, ef hún á að hafa fult vísindalegt gildi. Að lokum
eru tölur þessar of lágar, til þess að mikið veröi á þeim bygt.
A tveimur vetrum (1920—21 og 1922—23) hefi eg mælt S44 karlmenn
milli tvítugs og fertugs. Mikill hluti ])eirra var skólafólk (úr háskóla,
mentaskóla, sjómannaskóla, vélstjóraskóla, kennaraskóla, samvinnuskóla
og verslunarskóla), en auk ])ess var fjöldi annara manna úr ýmsum stéttum.
Hæðin var mæld í millimetrum eftir forsögn R. Martins og með sérstakri
trvggingu séð fyrir, að bæði væri mælistöngin nákvæmlega fallbein og
höfuðið i algerlega réttri stellingu. Langflestir voru mældir berir, nokkrir
i sokkum, fáeinir á þunnurn, íslenskum skóm. Að öðru leyti var mælingin
svo nákvæm, að eg tel hana óyggjandi. Nálega allar mælingarnar voru
geröar á tímanum 11—12 f. m. og 1—3 e. m., og er þess getið vegna
þess, að menn lækka er líður á daginn. Þá leitaðist eg á ýmsan hátt við
að trvggja mér, að ekki væri valið úr mönnum og þeir frekar mældir, sem
háir voru. Um skólafólkið kom þetta ekki til tals, því allir voru mældir
sem voru tvítugir cða eldri, en annars tók eg hvern sem fyrst varð á vegi
mínum og var fús til aö láta mæla sig. Allar mælingarnar voru gerðar
í Reykjavík, en allur þorri mældra var fæddur og uppalinn utan Reykja-
víkur, og auk ])ess margir aðkomumenn. svo eg hygg ])etta hafi litil áhrif.
]'ó víðast séu borgarbúar nokkru lægri en sveitafólk. Dálítilli skekkju
veldur það auövitað, að taldir eru með menn 20—24 ára, því þeir eru
ekki allskostar full])roska, en miklu nemur hún ekki, og sist meiru en því
svarar, að ])að er aö miklu leyti skólafólk og menn úr efnaðri stéttum
sem mældir voru. Þetta siöasttalda atriði er hið eina, sem eg tel líklegt
að geti valdið verulegri skekkju í samanburði viö ]>að, ef jafnt hefði verið
tiltölulega úr öllum stéttum.
Meðalhæð þessara 844 karlmanna (20—40 ára) var . 173.546 ctmt.
Sennileg skekkja meðalhæðar (EM)* er ............ + 0.133 —
Meðalfrávik (standard deviation) er ............... 5-727 —
Sennileg skekkja þess (EO) er ................... + 0.094 —
Reikitala (variationscoefficient) er .............. 3.300
Sennileg skekkja hennar (Ev) er ................. + 0.054
M e s t a h æ ð var ................................. 193.2 ctmt.
Minsta hæð var ...................................... 156.1 —
Meðalhæð sú, sem eg hefi fundið er þá nokkru hærri en Páls Jónsson-
ar og Pálma Pálssonar eins og vænta mátti, en lítið eitt lægri en. L. Rib-
bings.
Ef nú skal bera saman þessa meðalhæð við meðalhæð annara þjóða, ])á
* Brynjólfur Stefánsson stud. mag. hefir reiknað meðalfrávik & cet.