Læknablaðið - 01.08.1923, Qupperneq 34

140
LÆKNABLAÐIÐ
pl. pr., þótt slikt geti komiö fyrir eftir alveg eölilegar fæöingar, en um
nr. VII er vafi á, hvort telja eigi dána af pl. pr. e5a eclampsia og senni-
lega hefir hvorttveggja hjálpast a'ö. Dánartalan vegna p 1 a-
c e n t a prævia veriiur þ á 13.6%, e ö a 12.1%, e f n r. VII
e r r e i k n u ð f r á.
Þegar litið er á aðgerðir læknanna og árangur þeirra fyrir mæöurnar,
þá veröur varla annað sagt, en að læknunum hafi tekist vel. Þó er ein-
kennilegt að ekki skuli haía verið meira að þvi gert, að reyna að sprengja
belgi, en jiað er sú aðferð, sem er hættuminst, og gefst mjög oft ágæt-
lega við pl. pr. partialis, þegar fóstrið er í lengclarlegu. I3elgir eru að
eins sprengdir 6 sinnum og árangurinn er ágætur, j)að er gert 1 sinni
árið 1907, en svo ekki aftur fyr en 1916.
Ballon er ekki notaður nema 1 sinni, og er J)að vel skiljanlegt, vegna
vandkvæða þeirra, sem á j)ví hlýtur að vera fyrir héraðslækna, að geyma
belgina og eiga jiá til taks, Jiegar á á að herða.
Braxton Hicks vending, sem talin er jafngóð og ballon fyrir mæðurnar,
ef ekki betri, hefir ekki verið notuð nema 8 sinnum, og er J>að lítið, en
sennilega er minna um hana en reglulega vendingu, vegna þess, hve lækn-
ar kornast tiltölulega seint til sjúklinganna, útvíkkun oröin svo mikil, að
gera má reglulega vendingu. Þó er stundum notað tróð í farveginn, til
Jiess að stöðva blóðrásina í bili og flýta fyrir útvikkun, og svo gefð'
vending eða tangartak á eftir. Fæðingarlæknar nota nú oiröio mjög sjald-
an tróö til Ipeirra hluta, ]>vi að oftast nær má gera Braxton-Hicks vend-
ing strax eftir að byrjað er að blæða, og það sparar konunni oftast tölu-
vert af blóði og minkar hættuna við infectio, sem alt af vofir yfir, þá
er tróð er notað, ])ótt J)að i J)essum tilfellum, sem hér er um að ræða,
sýnist ekki hafa orðið til ])ess að sýkja konurnar af barnsfararsótt, nema
1 sinni, ])egar kona eftir tróð og Br.-H. vendingu fékk phlegmasia alba
dolens.
Vendingin er sú aðgerð, sem langoftast er gripið til, og mjög oft freist-
ast ])á læknirinn til þess að gera framdrátt um leiö, til ])ess að koma fæð-
ingunni af, en ])að hefir löngum verið álitið mjög hættulegt að gera fram-
drátt við pr. pl., vegna ])ess, hve rifna vill upp i collum uteri, ef legopið
er ekki fullvíkkað, og ýmsir halda því fram. aö jafnmargar konur, ef
ekki fleiri. deyi af blóðrás, eftir fæðinguna, úr collum-rifu eða af atonia
uteri, eins og af blóðrásinni undan fæðingunni, og vitaulega er hún oft
svo mikil og svo af konunni clregið, að ekki vantar nema herslumuninn
til þess að konan fari yfir um, og sá munur kemur einmitt oft við dálitla
gusu úr collum-rifu.
Við þéssar vendingar, sem hér er ‘um að ræða, virðist ekki hafa blætt
mikið á eftir fæðingum, þvr að aðeins 1 simii er þess getið, eftir vend-
ingu méð tramdrætti, að vcriö hafi „nokkur blæðing á eftir; stansaði
við pituitrin".
E.f-við nú berum saman dánartölu þá, sem reiknuð var hér að framan,
6g 'jafpvel þótt yið tökum hærri tölijna, 13.6%, við 'dánartölur,- við pk
pr. i útlöndum, þá verður útkoman alls ekki óglæsileg fyrir íslensku
héraðslæknana. Eg tek hér til samanburöar töflu yfir dánartölu mæðra
með pl. prævia í almennri praxis (eftir Hitschmann: Die Therapie der