Læknablaðið - 01.08.1923, Page 64

IÓ2
LÆKNABLAÐIÐ
Þeirra sjúkl. reagera einnig viS litla skamta af A. T., viö innspýtingu, en
mínir ekki nærri altaf, enda viröast sjúkl. meS. chr. benign berkla fá eins-
konar immunitet gagnvart A. T. eins og eftir tuberculintherapie P i c k-
e rt (28). SéS hefi eg t. d. sjúkl. er ekki reager. nema litiS eitt localt, viS
1 mgr A. T. subcut., en sem var mjög berklagrunsamur (langvarandi
hósti og blóö í hraka). Hann fékk langv. pleuritis, 1—2 mán. siSar. Pir-
quet hefir þó ávalt veriS jákvæSur, þegar hann var prófaöur. Sputum-
rannsóknir var sjaldnast unt aS gera, vegna þess aö sjúkl. höföu fæstir
uppgang, enda fundust aldrei bakt. þegar aö þeim var gáö, en lik er
reynsla mín á sputum-rannsóknum viö phthisis incip.
í slikum tilf. fann Blume (1. c.) oft lierkla í larynxslími, en þá rann-
sókn hefi eg enn ekki haft tækifæri til aö gera.
Melti.ngartruflanir fólks meö chr. lat. berkla hafa mér reynst
mjög margvislegar, og ekki veröur unt aS lýsa þeim hér til hlýtar. En
yfir höfuS má segja aS þær líkist öllum algengum meltingarsjúkd., þannig
gastritis simpl., c. v., ulc. peptic., cholecystitis (cj'stolithias.), appendicitis,
dyspeps. gravdar, gastroptosis, colitis, enteritis og loks nervös dyspepsia.
Viö m a g a r a n n s ó k n finnast mjög mismunandi sýrur, alt frá
achvlia til hyperaciditas, en venjul. eru sýrur þó i lægra lagi, magavökvinn
(innihaldiS) vel meltur og mikill fyrirferöar, en stundum blandaSur
sputum.
T æ m i n g m a g a n s er oftast eölileg, en stundum eru þó leifar eft-
ir 6, sjaldnar eftir 8—12 klst.
H æ g ö i r eru oftast harSar og meS slími eöa blóSrákum utan á, en
séu þær linar eru þær homogent lilandaSar fíngerSu slími og eru þá
oftast þefillar.
Smá.blæSingar finnast iöulega i hægöunum, en sjaldnast stööugt, stendur
þaö sennilega i sambandi viö hæmorrhag. catarrh. i þörmunum, erosiones
í maganum, én sjaldnast viö berklasár i þörmunum. C a r 1 e 11 i (8) tel-
ur slíkar smáblæSingar gott byrjunareinkenni berklaveikinnar.
Á r ö n t g e n m y n d af maganum hefir oft sést atonia, ptosis, hyper-
peristaltik og stundum deformationes.
Oftast nær er eitthvert ósainræmi á milli subj. eöa obj. einkennanna
og sjúkdómsheildarinnar aS ööru leyti. Þannig geta subj. einkennin líkst
ulcus, en sýrur og occult-blæöingu vantaS, eSa flest bendir til þess, aö
sjúkl. hafi cancer (achylia, occult blæS., aldur, útlit), en gangur veik-
innar eSa aldur sjúkd. sýna aö svo er ekki, o. s. frv. Þá er algengt aö
sjúkl. hafi einkenni er líkjast mörgum meltingarsjúkd. i einu, eöa aö
sjúkdómslýsingin ber ]iaö meö sér, aö svo hafi veriS. Því er erfitt aö
flokka þessar meltingartruflanir eftir því hvaöa sjúkdómi þær líkjast.
Vert þykir þó aö geta ])ess, aö achylia var undarlega oft i flokki berkla-
veikra. — Á meSal framangreindra 410 dyspep.-sjúkl. voru 42 er höföu
achylia, en 31 þeirra eöa tæp 74% voru i berklaflokknum. Gæti þaö stutt
tilgátu Blume, aö berklar væru oftar orsök achylia en menn áöur heföu
taliö, en jafnframt skýrt ])á staöreynd aö achylia og anæmia eru mjög
oft paralell symptom. — Geta mætti þess einnig í ])essu sambandi, aS eg
liefi átt kost á aö gera eftir-athugun á 13 g a s t r o p e x i a-sjúkl. Höföu
7 þeirra berkla á allháu stigi, en hinir 6 höfSu allir chr. lat. berkla.
SvipuS er reynsla Mautz’ (1. c.). Hún rannsakaSi magann á 100