Læknablaðið - 01.12.1934, Síða 77

LÆKNABLAÐIÐ
167
asts í héraðinu og á allra síðustu árum að sjúklingar finnast í sjóþorp-
inu Raufarhöfn, sem hún nú er að byrja í.
Eg hefi prófað að flokka í þrent þá 83 berklasjúklinga, sem eg hefi
•skrásett í kéraðinu, á rúmum 12 árum — fram til ársloka 1933, eftir því
hvað eg vissi um hvar þeir höfðu smitast. Fjórum þeirra hefi eg þó slept,
vegna vafa á diagnosis. Eru þá eftir 79.
1 fyrsta flokki eru þá þeir, sem eg veit mjög litið um hvar smitast hafi.
Þeir eru 30. Af þeim eru 11 utanhéraðsmenn, er flust hafa inn sýktir, eða
meira og minna veikir. Veit eg ýmislegt um umgengni þeirra við berkla-
veika menn áður fyr. Ennfremur 5, sem eru uppaldir i héraðinu, á ósýkt-
um heimilum, en hafa dvalið langdvölum utanhéraðs, komið síðan hing-
að veikir, eða veikst skömmu eftir komu. Tel eg þessa 16 smitaða utan-
héraðs. Þá eru 6, sem líka eru frá heilbrigðum héruðum innanhéraðs,
en aldir upp við túnfót berklaheimila, hafa verið heimagangar þar, sum-
ir, og trúlegt er, að hafi smitast á þeim.
Enn eru þá eftir 8 menn af þessum 30. Það eru þeir menn, sem eg hefi
ekki snefil af hugmynd um hvar hafi sýkst, en tel þó að muni hafa verið
innan héraðs, því að þar haf þeir alið aldur. Alt er þetta fullorðið fólk,
sumt gamalt og vafalítið smitað fyrir löngu. Sex af þessum átta eru hrakn-
ingsvinnukonur.
1 öðrum flokki eru 26. Það er fólk frá berklaheimilum, alls 15 heimil-
um, oftast 2, stundum 3 frá sama bæ. Þetta fólk er flest smitað fyrir minn
dag í héraðinu af fólki, sem lá þungt og margt dó á heimilum þeirra, en
eg þori ekki að fullyrða, af livaða manni það er smitað. Þarna er t. d. barn,
sem átti föður og móður með 3. stigs berkla. A sumum bæjum virðist hafa
dvalið sjúklingur, smitberi, sem engar sögur fara af, og smitað hefir fólkið.
Þannig sýkta tel eg þarna með, t. d. 3 systur frá sama bæ, sem annars
fara engar sögur af að berklar hafi verið á og eg held ekki að hafi verið
■á, nema gestir eða dvalarmaður, nú gleymdur, hafi verið þar um tíma.
1 þriðja flokki eru 23. Það er fólk, sem eg þykist vita með vissu um, af
hvaða manni hafi smitast. I þessum flokki eru flestir yngu stjúklingarnir,
hæði að árum og skrásetningu. Það er íólk, sem flest hefir smitast eftir
að eg kom í héraðið og vitneskja mín um það stafar frá síðustu árum, eftir
að eg fór meir að leggja stund á að rekja feril veikinnar. Þessi flokkur
hefir altaf stækkað í hlutfalli við hina, eftir því sem eg hefi leitað betur.
En seint hefir gengið um suma men.n. Eg hefi t. d. nýlega fundið sam-
eiginlega uppsprettu sýkingar 4 þeirra. Frá sömu uppsprettu eru smitaðir
6 aðrir, sem voru dánir eða batnað þegar eg kom í héraðið og eru því
ekki í sjúklingatölu minni. Smitandi þessara 10 manna er nú gamall og
sjúklingarnir flestir hans eigin börn og fósturbörn.
Veikin hefir upphaflega borist úr öðrum héruðum í alla hreppa þessa
héraðs, en ekki sveit úr sveit. Hún hefir verið 60 ár að leggja það undir
sig. I fljótu bragði sýnist þetta benda til þess, að hún sc ckki nœm. 60
—70 sjúklingar á árunum 1910—20 og 80—90 síðan, og þó fjöldi heimila,
sem hennar hefir ekki orðið vart á. Eg held þó annað um þetta; hin hæga
yfirferð stafi af öðru.