Sagnir


Sagnir - 01.05.1982, Side 42

Sagnir - 01.05.1982, Side 42
ur Bjarnason (síðar biskupsfrú), Katrín Magnússon og Sigríður Hjaltadóttir Jens- son. Enn gefum við Bríeti orðið: „Kjördagurinn rann upp 24. janúar. Engir bílar voru þá komnir til sögunnar. Kosið var i Barnaskóla miðbæjarins eins og nú. Á ganginum var alls staðar slegið upp auglýsingum, að ekki mætti „agitera fyrir innan skólann". Við vorum líka löghlýðnari en svo að við gerðum okkur sekar í slíkri óhæfu. Þó höfð- um við vissar konur til að vera á ganginum, til að vísa konum réttu leiðina og gefa þeim allar „sak- lausar“ upplýsingar. Sömuleiðis voru ýmsar dugleg- ar konur sem gengu út í bæinn til að minna kjós- endur á skyldu sína. Við fulltrúaefnin sátum flestar rólegar heima, nema ef við litum við og við inn til að vita hvernig gengi. Okkur datt ekki í hug að fleiri en tvær af okkar lista kæmust að. Frú Jónasson sagði alltaf eftir að listinn var settur upp og henni var rað- að í annað sætið að við skyldum ailar komast að. Hún sagði mér eftir kosningarnar að hún hefði gefið kost á sér með því skilyrði að verða 2. i röðinni, en hefði það ekki orðið, þá hefðu þær (Thorvaldsenfé- lagið innsk.ká) slitið allri samvinnu. Það vissum við hinar ekki, en því fór betur. Samvinnan varð kven- fólkinu til mikillar sæmdar, slétt og áferðarfalleg út á við og hneykslislítil inn á við. Og allur listinn komst að. Ég var heima hjá mér þegar frú Jónasson símaði kosningaúrslitin til mín og ætlaði varla að trúa mínum eigin eyrum. En mikil var gleðin yfir úr- slitunum". (Afmælisrit KRFÍ 1947). Enginn er annars bróðir í leik Kvennalistinn sem bauð fram þær Katrínu Magnússon, Þórunni Jónassen, Bríeti Bjarn- héðinsdóttur og Guðrúnu Björnsdóttur (tvær eiginkonur lækna og tvær ekkjur) hlaut 345 atkvæði eða 27,6% greiddra at- kvæða. Eftir að úrslitin voru kunn skrifaði Bríet: „Vonandi er að þetta verði byrjun en ekki endir á samvinnu kvennanna sjálfra hér í höfuðstaðnum, til þess að koma málum sínum áleiðis. Þær hafa í þetta sinn skoðað sig sem flokk, sem yrði að halda fast saman ef sigurs ætti að verða auðið. Og það er ein- asta rétta aðferðin fyrst um sinn. Ekki af því að vér viljum ekki vinna saman með karlmönnunum. En vér verðum vandlega að gæta þess, að við kosningar er enginn annars bróðir í leik og þar láta karlmenn- irnir oss ekki eftir bestu sætin viljugir. Þegar þeir við slik tækifæri bjóða oss samvinnu, þá vilja þeir fá fullkomna tryggingu fyrir hagsmunum sinum“. (Kvennablaðið 31. janúar 1908). Fjórar konur voru komnar inn í bæjar- stjórnina og hafa aldrei síðan verið þar fleiri. En hvað ætluðu þær að gera þar? Fyrir kosningarnar var ekki samin nein stefnuskrá, eða skilgreint opinberlega á hvaða grundvelli konur ættu að starfa í 40 bæjarstjórn. Það voru alveg nægileg rök í augum þeirra kvenna sem stóðu að framboð- inu 1908 að ,,koma konum að“. í skrifum Bríetar kemur fram að hún taldi konur hafa annan skilning en karlar á ýmsum velferðar- málum s.s. fátækramálum. Reynsla þeirra væri önnur og auk þess væru konur saklaus- ar af spillingunni sem talin var einkenna pólitíkina: „Konurnar eiga að vera nýr kraftur í þjóðfélags- starfseminni. Þær eiga að koma þangað með hreinni hvatir, sterkari siðgæðistilFmningu, meiri mannúð og næmari skilning á þjóðfélagsmeinunum en karl- mennirnir, sem orðnir eru þeim svo vanir, að þeir sjá þau ekki“. (Kvennablaðið 22. des. 1911). í faðmlag við íhaldið Á þessum árum giltu þær reglur að annað hvert ár gekk ákveðinn hluti bæjarfulltrúa út og var dregið um það hverjir skyldu út í kosningaslaginn á nýjan leik. Fyrir kosning- arnar 1910 féllu þrjár kvennanna út og sat Bríet ein eftir. Aftur var stillt upp kvenna- lista, en nú var róðurinn greinilega farinn að þyngjast. Enn höfðu kosningalögin verið rýmkuð og höfðu vinnukonur bæst í hóp kvenkjósenda. Ekki dugði það til og fékk kvennalistinn aðeins einn fulltrúa kjörinn, frú Katrínu Magnússon. Svo virðist sem konurnar hafi verið gagn- rýndar fyrir aðgerðarleysi í bæjarstjórninni og svarar Bríet því í grein 1909 á þessa leið: „Ýmsar raddir hafa heyrst um það að við konurnar höfum lítið gert í bæjarstjórninni. Flestar okkar hafi talað þar mjög lítið á fundum. En konurnar ættu vel að hugsa sig um áður en þær leggja dóma sina á þessa fyrstu fulltrúa og jafnvel þótt lengra liði. Fyrst og fremst er það að athuga að venjulega munu nýjir fulltrúar sem aldrei hafa áður tekið opinberan þátt í sveita- eða bæjarmálum láta lítið á sér bera fyrstu árin“. (Kvennablaðið). Þegar Laufey Valdimarsdóttir dóttir Bríet- ar segir löngu síðar frá því hvað konurnar gerðu i bæjarstjórninni nefnir hún leikvallar- mál, matgjafir í skóla og gasstöðina sem var Bríeti mikið hjartans mál. (Sú saga er sögð af Bríeti að þegar henni þótti mótbárur bæjar- fulltrúa gegn gasinu keyra úr hófi fram tók hún það ráð að geispa ógurlega og fór svo að bæjarstjórnin sat öll geispandi og varð að fresta umræðum). Hvað um það, þeirri spurningu skal látið ósvarað hér hvort kon- urnar áttu erindi sem erfiði í bæjarstjórnina. Staðreyndin var sú að fylgi kvennalistans i Reykjavík fór ört minnkandi og hið sama
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.