Helgafell - 01.04.1944, Side 42

24
HELGAFELL
manna um ýmis efni geta að sjálfsögðu breytt almennu viðhorfi þeirra, án þess
aS þjóSerni eSa uppeldi nái aS orka þar á móti.
En reglan sýnist mér augljós.
Sumir lesenda minna munu sennilega vilja skjóta því Kér inn, að varla
sé það til eftirbreytni, hversu stórveldin og borgarar þeirra geri sér far um að
umskapa heiminn í sinni mynd og halda fram sínum hlut. Ég skal flýta mér
að samsinna þessu. SömuleiSis hinu, að svo fátækir og fákunnandi sem vér
vorum og erum enn, sé oss nauðsyn að læra af öðrum og reyna að líkjast
hinum stærri þjóðum. En vér megum ekki gera það á kostnað sjálfstrausts
vors og sjálfsvirðingar. Fram hjá þeirri hættu hefur oss ekki ávallt tekizt
að stýra.
Fyrir núlifandi kynslóð íslendinga liggur það hlutverk, að umskapa at-
vinnuvegi landsins úr tiltölulega frumstæðum formum, svo að þeir veiti oss
örugga og þægilega afkomu. Slíkt er ekkert smáræðis verkefni. Til þess þurf-
um vér m. a. að læra svo margt og mikið um islenzþa mold, á skömmum
tíma, að vér getum vitað, hvers má vænta af henni um vöxt nytjajurta, og
hverra viðbótarefna hún þarfnast helzt í því skyni. Vér þurfum að rannsaka
til nokkurrar hlítar, hvaÖa nytjagróður þrífst bezt í loftslagi voru og jarð-
vegi og hver afbrigði oss ganga helzt. Vér þurfum enn að vita, hvaða verk-
færi og áhöld henta bezt til ræktunar og hirðingar þessara afurða og hvaða
dýrategundir og afbrigði eru bezt fallin til að breyta þeim hluta fóðurs, sem
vér ekki neytum sjálfir, í kjöt, feiti, mjólk og skinn.
Hliðstæð verkefni bíða vor í sjávarútveginum, þótt vér séum að vísu
komnir miklu lengra áleiðis þar en í landbúnaðarmálum.
Allt eru þetta islenz\ verhejni, sem eþhý Verða leyst annarsstaÖar en á ls-
landi. Vér eigum eftir að byggja upp atvinnulíf vort, á grunni, sem hægt
er að treysta. Til þessa vantar ekki einasta margs konar þekkingu, sem vér
verðum sjálfir að afla, heldur erum vér, sem og eÖlilegt er, ósammála í ýms-
um atriÖum um rekstur þjóðarbúskaparins. Til alls þessa þörfnumst vér
trúar á sjálfa oss og landið, trúar, sem vér höfum líklega aldrei eignazt. Vér
verÖum að læra að líta á oss sem fullveðja fólk, sem ber ábyrgð á sér sjálft
og er verkefni sínu vaxiÖ. Hin innflutta, en rótgróna, oftrú á útlendingum,
ásamt vantrausti á oss sjálfum, er ekki vel fallin til að veita oss þann kjark
og áræði, sem þó er lífsnauÖsyn, ef oss á að takast að leysa þau verkefni,
sem bíða vor.
Eitt augljóst dæmi um vanmetakennd vora er hið ógeðfellda ginnkeypi
fyrir lofi útlendinga. Það er ekki fátítt, að dagblöðin hér í Reykjavík birti,
með augljósum fagnaðarlátum, væmið og iðulega óréttmætt hól um ísland
og Islendinga, eftir útlenda menn, sem hafa veriÖ hér á ferð eða líta af öðr-
um ástæðum á sig sem svokallaða íslandsvini. Menn, sem í heimalandi