Helgafell - 01.04.1944, Page 156

Önnur sagnaskáld ársins
MAÐUR FRÁ BRIMARHÓLMI, Hkr. 399 bls. Kr. 28,—, 36,—
STRANDARKIRKJA, Þ. J. M. 270 bls. Kr. 40,—, 56,—
DRAUMUR UM LJÓSALAND II. Vík. 308 bls. Kr. 30,—, 40,—
HVÍTRA MANNA LAND, Jens Guðbjörnss. 160 bls. Kr. 18,—
NÚ ER TRÉFÓTUR DAUÐUR, Vík. 152 bls. Kr. 16,—
MEÐAL MANNA OG DÝRA, P. H. J. 188 bls. Kr. 19,—
SVO SKAL BÖL BÆTA, Vík. 200 bls. Kr. 20,—, 28,—
ÁLFASLÓÐIR, Vík. 229 bls. Kr. 28,—, 60,—
SAGA JÓNMUNDAR í GEISLADAL, G. Ó. G. 279 bls. Kr. 22,40
SKÝJADANS, Vík. 154 bls. Kr. 15,—
Fn'ðrí/j Á. Brek.kan •
Elinborg Lárusdóttir:
Þórunn Magnúsdóttir:
Gunnar M. Magnúss:
Sigurður Haralz:
Steindór Sigurðsson:
Oddný Guðmundsd.:
Svanhildur Þorsteinsd.:
A rmann Kr. Einarsson :
Þóroddur Guðmundss
Friðrik Á. Brekkan birti eftir sig fyrstu stóru
skáldsöguna, frumsamda á íslenzku, á síðastl.
ári, en þá munu hafa verið liðin rétt 20 ár,
síðan fyrsta smásagnasafn hans kom út á dönsku.
Á því máli komu út eftir hann þrjár bækur á
árunum 1923—6, en síðan tvö smásagnasöfn á
íslenzku, 1928 og 1942. Hinar dönsku bækur
hans hafa þó fyrir löngu birzt í íslenzkum bún-
ingi, að undanteknu ljóðasafninu Ode Strande.
Brekkan hefur tvímælalaust verið efnilegur höf„
undur og vaxandi, þegar hann hvarf alfarið
heim til Islands árið 1926, og enn er Sagan af
Bróður Ylfing, frumrituð á dönsku, hið bezta,
sem eftir .hann liggur, enda sýnir hún vænlega
hæfileika. Eftir heimkomuna munu aðstæður
Brekkans til ritstarfa hafa verið óhagfelldar á
flesta lund; lýjandi stundakennsla og tímafrek
embættisstörf í þágu bindindismála verða hon-
um fjötur um fót, og næstum hálfur annar ára-
tugur líður svo, að ekki birtist eftir hann nýtt
skáldrit. En þá verður ljóst, að enn er Brekkan
ekki orðinn gömlum skáldadraumum afhuga. 1942
kemur frá honum smásagnasafnið Níu systur og
1943 ný skáldsaga, mikil að vöxtum, undir ein-
hverju ísmeygilegasta sölunafni á bókamarkaði
ársins, MAÐUR FRÁ BRIMARHÓLMI.
Báðar bera þessar bækur þess merki, að höf.
hefur haft í öðru að snúast í hinu langa þagn-
arhléi en að vinna að nýjum skáldverkum á
þann hátt, að þau mættu verða glæsilegir vitn-
isburðir um ótvíræða höfundarhæfileika, sem
létu ekki atvikin smækka sig. I Manni frá Brim-
arhólmi verður honum fremur lítið úr ágætu
yrkisefni. í fyrri hluta bókarinnar er þó góð
uppistaða og þokkalega á efninu haldið, en um
þáttaskilin kemur á verkið slík brotalöm, að úr
því verður hálfgildingsreyfari, þar sem þó
skortir á spenningu. Þeir, sem gera fyrst og
fremst þær bókmenntakröfur, að höfundur ,,fari
vel með“ sögupersónur sínar, hafa hér að vísu
yfir engu að kvarta, en aðrir hljóta að þreytast,
fyrr en yfir lýkur, á hinni langdregnu, fjör-
kippalausu frásögn um fyrirhafnarlitla lánsæld,
þegna og veitta velgjörninga og vaxandi sjálfs-
ánægju söguhetjunnar í misfellulausu umhverfi,
og láta sér því fátt um finnast hina notalegu
forsjón höfundarins. — Málið á bókinni er
hvergi nærri lýtalaust, og er höfundi þar nokk-
ur vorkunn, en þó eru þeir annmarkar varla
meiri en svo, að framtakssamur prófarkalesari
hefði getað bætt um þá án stórfelldrar röskun-
ar. Um stílinn má vel segja, að hann falli að
efninu á sinn hátt, og síendurteknir, lítt frum-
legir ritkækir: ójá, œijœja, hann og hún framan
við eiginnöfn og fleiri af því tagi, stinga ekki
mjög í stúf við heildarsvipinn. — Nokkuð gætir
þess í bókinni, að ánægja höfundar sjálfs með
verkið sé í samræmi við farsæld allra annarra,
sem þar koma við sögu, og fer það að vonum.
STRANDARKIRKJA, hin nýja skáldsaga Elin-
borgar Lárusdóttur, fjallar að verulegu leyti um
ýmsar jarteiknir á vegum samnefndrar kirkju í
Selvogi um miðja 18. öld og styðst víst um
sumt við fornar sagnir. Meðferð höfundar á heim-
ildum skiptir hér e. t. v. ekki miklu, en ótrú-
lega kaþólskir eru Selvogsmenn látnir vera á
þessum tíma, og yfirleitt virðist trúarlíf safnað-
arins fremur óíslenzkt fyrirbrigði. Undur og
stórmerki, kraftaverk og opinberanir eru tíðir
viðburðir í sögunni, en annars snýst hún að
mestu um átök safnaðarins við prest sinn, sem