Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2005, Síða 45

SNÚÐUR SKTPTIR UM HLUTVERK
^Nú erm góSur og vaam kóttur!” kyrja þon í kór, Maja og
Ranðka. Og þan eru svo glöð og ánægð, að þan tína ranð og
faDeg kiuáher og gefa SauSL
meiri kettlingar, enda eru þau þá í heima-
húsi, en í bók 3 og 4 eru þau komin í
hlutverk fullorðinna, enda í vetrarfríi og
sumarleyfi. Hefðbundin kynhlutverk eru
því auðsýnilegri í seinni bókunum tveim-
ur. Nokkrar vísbendingar má einnig lesa
út úr spilunum sem kettlingarnir nota, í
3. bók þegar þeir eru sýndir við spila-
borðið, því að á mannspilununum eru
kettir. A annarri myndinni, þar sem
Snælda felur hjartaásinn með skottinu,
sést hjartakóngurinn á miðju spilaborð-
inu og er svartur eins og Snælda en
klæddur í rautt. Á hinni myndinni, þegar
Snúður þeytir spilunum upp í loft efdr að
hann kemst að því að Snælda svindlar,
sést spaðadrottningin uppi í hægra horninu. Hún er hvít og klædd í rautt
og appelsínugult, eins og Snúður í upphafi bókarinnar. Niðri, vinstra
megin fýrir miðju, sést hins vegar tígulgosinn. Hann er einnig hvítur, en
klæddur í rautt og blátt, en þeir tveir litir eru einmitt í húfu Snúðs í öðr-
um bókum. Snælda á sér því samsvörun í kónginum, en Snúður bæði í
drottrdngunni og gosanum. Þetta mætti túlka þannig að Snælda sé karl-
kyns, en þó hugsanlega með einhverja kvenlega eiginleika, en Snúður
gæti verið hvort heldur er, kvenkyns eða karlkyns. Myndirnar virðast
yfirleitt sýna hann í kvenhlutverkum, en blái hturinn, sem stundum teng-
ist honum, bendir aftur á móti til karlkynsins. Þegar Lína er komin til
sögunnar í seinni bókum er Snúður stundum sýndur með bláa þver-
slaufu.7
Miðað við það sem ráða má af myndmálinu verður ekki annað séð en
íslensku þýðingarnar á bókunum um Snúð og Snældu hafi haft hausavíxl
á kynjum kattanna. Samkvæmt myndunum virðist Snælda vera strákur en
Snúður stelpa. Að réttu lagi ættu Snúður og Snælda að heita Snælda og
Snúður og bókaheitin að breytast samkvæmt því. En með því að umsnúa
kynjum kettlinganna með þeim hætti sem raun ber vitni verða um leið
skipti á hefðbundum kynhlutverkum söguhetjanna í bókuntrm. Þetta er
Sbr. Pierre Probst, Lína og vinir kennar í vetrarfríi, Vilbergur Júlíusson endursagði,
Reykjavík, Setberg, 1983.
43