Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2005, Page 102

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2005, Page 102
RANNVEIG SVERRISDÓTTIR oft er um að ræða miklu flóknari orðmyndanir og það hvernig við gerum eða sýnum hlurina er ekki tilviljanakennt. Þetta er sambærilegt \nð hljóð- líkingar í raddmálum þar sem fólk líkir í raun aðeins eftir þeim hljóðum sem það heyrir, enginn heldur því þó ffam að þær orðmyndir séu verri en þær sem eru algjörlega tilviljanakenndar. Þó að málfræðireglur í tákn- málum séu oft á tíðurn ólíkar því sem við eigum að venjast í raddmálum eru það ekki rök fyrir því að táknmálin séu ekki mál. Reglurnar eru vissu- lega annars eðlis og snúa kannski ffekar að því hvar og hvenær við eig- um að snúa líkamanum og lyfta augabrúnum en hvort við eigum að hafa sagnir í ffamsöguhætti eða viðtengingarhætti. Ef hver og eimi talaði táknmál eftir sínu höfði og setti eingöngu fram röð af myndum er ólík- legt að samskiptin gengu upp. Kannski er nauðsynlegt í þessu skyni að við endurskoðum viðhorf okkar til málfræðireglna og áttum okkur á þ\f að þær eru oft myndrænni en áður hefur verið talið. Ef fallist er á hugmyndir Noams Chomsky um meðfædda málkunn- átm41 ætti að vera ljóst að málið er til í huga okkar en ekki munni og því ætti ekki að skipta sköpum hvort það er tjáð með rödd eða höndum. Ef allir fæðast með sömu meðfæddu hæfileikana hljóta heyrnarlausir að hafa sömu hæfileika til að læra mál og við sem heyrum, þeir finna sér einung- is aðra leið til að koma málinu frá sér. Þannig á máltaka heyrnarlauss barns sem elst upp við táknmál sér stað á sama hátt og heyrandi barns sem elst upp við raddmál.42 I samfélagi okkar hefur hið talaða orð mikið vald og ekki þarf að um- gangast heyrnarlausa í langan tíma til að átta sig á því, þeir finna greini- lega fyrir vanmætti táknmálsins gagnvart hinu talaða orði.43 Hverju þetta sætir er erfitt að segja til um en kannski gætir enn áhrifa táknmálssinn- anna sem héldu því fram að raddmálin væru tilviljanakenndari en tákn- mál en túlkunin hafi snúist við og nú þyki hið tilviljanakennda og hug- 41 Noam Chomsky, Mál og mannshugur, Lærdómsrit Bókmenntafélagsins. Halldór Halldórsson íslenskaði. Reykjavík: Hið íslenzka bókmenntafélag, 1973 (frumútgáfa írá 1968), bls. 73, 80-81. Sbr. Helen Goodluck, Language Acquisition: A Linguistic Int)-oduction, Oxford, UK og Cambridge, USA: Blackwell, 1991, bls. 3-4. 42 Elisabeth Engberg-Pedersen, „Modersmál og andetsprog“ í Tegnspi-ogsoinfag i und- ervisningen af deve og herehæmmede, Danske Doves Landsforbund, 1987, bls. 6-9, bls. 9. 43 Valgerður Stefánsdóttir ræðir þetta í nýlegri M.A. ritgerð sinni í uppeldis- og menntunarfræði. Sjá Valgerður Stefánsdóttir, Málsamfélag heymarlausra: Um sam- skipti á milli táknmálstalandi og íslenskutalandi fólks, óbirt M.A. ritgerð við Háskóla Is- lands, 2005, bls. 90-91. ioo
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198
Page 199
Page 200

x

Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar
https://timarit.is/publication/1098

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.