Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2006, Blaðsíða 127

DEILIGALDUR ELÍASAR
hefur allt til alls en ekkert hald í hefðum, þjóðfélagsstöðu, trú, íjöl-
skyldu“.39 Jón Oskar tekur í sama streng tengir persónulýsingu Bubba
því breytta andrúmslofti sem hafi gætt á Islandi í kjölfar lýðveldishátíð-
arinnar og síðari heimsstyrjaldarinnar: „Ekkert geislandi takmark skín
við söguhetju Elíasar, ekkert nema tómleiki: lífið á sér engan tilgang.
Það er ekki dýpt eða innsæi sem ræður því að sagan er ekki gersamlega
úrelt, heldur sá tómleikablær sem höfundur hefur náð í söguna."40 Hér
hefur aftur á móti verið bent á að líðan og hegðun Bubba á sér trú-
verðugar sálrænar orsakir. Þær tengjast meðal annars móðurmissinum
og fæðingu Bubba yngri, en líka spennuþrungnu sambandi Bubba eldri
við Gunnar, föður sinn. Spennan á milli þeirra brýst hve skýrast fram í
senu þar sem Gunnar fer að ræða um meðlagsgreiðslurnar við son sinn
(bls. 128-133), en hún hefur þó verið undirliggjandi allt frá fyrsta kafla
verksins þegar Gunnar skipar Bubba að hætta að spila forleikinn:
,Já,“ minnir mig, að ég hafi sagt. Eða kannske svaraði ég engu;
- nema faðir minn var óðara rokinn út úr stofunni og fótatak
hans fjarlægðist niður stigann. Þetta minnti mig á það, þegar
pósturinn kemur með ómerkilegt fundarboð og maður rífur
það ekki upp, vegna þess maður veit, að það er einungis fund-
arboð eða annað ekki merkilegra og hendir því í bréfakörfuna
án tafar. (bls. 17-18)
Síðast en ekki síst virðist Bubbi vera á valdi þess sem Otto Rank kallaði
„sjálfssköpunaráráttu“; nístandi þrár sem virðist vera orsökin fyrir rót-
leysi hans og finnur sér ekki farveg fyrr en hann nær tökum á að skrifa
um hana. Það gerist ekki fyrr en eftir að Anna hefur birst og horfið í lífi
hans; hún er þetta annað sem hann þarfnast til að tjá sig.
I textanum eru enn fremur vísbendingar um að Bubbi sé, ofan á aðrar
raunir sínar, að glíma við eigin samkynhneigð en um það efni átti Elías
efidr að fjalla með misberorðum hætti í síðari verkum sínum, svo sem
38 Athyglisvert er að öll fjölskylda Bíbíar ber nöfn sem líkjast nafni sögumannsins
(Þórhalls/Bubba): Faðir hennar heitir Þórarinn, móðirin Þórunn og lidi drengurinn
er kallaður Bubbi. Auk þess er nafnið Bíbí keimlíkt nafninu Bubbi. Anna ber hins
vegar allt annars konar nafn en hann. Hugsanlega mætti tengja þessi nöfn kenning-
um sálarfræðinnar um Sjálf og Arrnan.
39 Hjálmar Sveinsson, „Nýr penni í nýju lýðveldi“, bls. 5.
40 Jón Oskar, Gangstéttir írigningn, bls. 87-88.
I25