Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Page 94

ÁGRIP VEGGSPJALDA / XIII. VÍSINDARÁÐSTEFNA HÍ
sviði súrefnismælinga. Markmið rannsóknarinnar er að þróa
notendavænan hugbúnað, sem getur reiknað út súrefnismettun í
æðlingum augnbotna og birt hana sem litakort teiknað á mynd af
augnbotninum.
Efniviður og aðferðir: Hugbúnaður velur mælipunkta á blá- og
slagæðlingum sjónhimnunnar auk viðmiðunarpunkta rétt utan
æðlinganna. Meðaltal mæligildanna er reiknað til þess að meta
súrefnismettun æðanna (Sat02). Sat02 gildin eru teiknuð á
augnbotnamyndina þar sem mismunandi litir tákna mismunandi
gildi á Sat02. Hægt er að velja einstaka æðlinga og sjá Sat02 gildi
þeirra. Að lokum birtir hugbúnaðurinn meðaltals Sat02 stærstu
bláæðlinga og slægæðlinga sjónhimnunnar og mismun þeirra. Auk
þess að geta birt Sat02 gildin myndrænt er einnig hægt að setja
gildin í töflu og vista þau til vinnslu í öðrum forritum.
Niðurstöður: Forritið hefur verið notað til þess að birta Sat02
gildi á litakorti, bæði í heilbrigðum og sjúkum augnbotnum.
Þegar endurkvæmni (reproducibility) mælinga var prófuð í níu
heilbrigðum augum reyndist dreifnistuðullinn (coefficient of var-
iation) fyrir sjálfvirku mæliaðferðina vera 10% (3-18%, meðaltal
og bil) fyrir slagæðlinga og 7,2% (2-11%) fyrir bláæðlinga. Pessi
gildi eru betri en þau sem fengust við handvirkt val á mælipunkt-
um slagæðlinga 48% (15-139%) og bláæðlinga 13% (7-23%).
Ályktanir: Birting súrefnismettunar æðlinga sjónhimnu á lita-
korti, sem teiknað er á augnbotnamynd einfaldar til muna mæl-
ingar á súrefnismettun og gæti nýst augnlæknum bæði í daglegu
starfi og við rannsóknir.
V 42 Áhrif þreytu á rafvirkni í vöðvum neðri útlima og
hreyfiferla ökkla og hnés
Elfa Sif Siguröardóttir, Jóhanna Hólinfríður Hclgadóttir. Pórarinn
Sveinsson
Rannsóknastofa í hreyfivísindum, Lífeðlisfræðistofnun HÍ
thorasve@hi.is
Inngangur: Markmið rannsóknarinnar var að athuga hvort finna
mætti mun á tímasetningu á rafvirkni óþreyttra og þreyttra vöðva
í neðri útlimi við hlaup á hlaupabretti. Einnig að athuga hvort að
breytingar yrðu á hreyfiferli hnés og ökkla með tilkomu þreytu
við hlaupið.
Efniviður og aðferð: Sex heilbrigðir einstaklingar, þrjár konur
og þrír karlar á aldrinum 22 til 25 ára tóku þátt í rannsókninni.
Þátttakendurnir voru látnir hlaupa á hlaupabretti, á hraða sem
búið var að ákvarða út frá upphitun hvers og eins, þar til þeir
mátu þreytu sína 19-20 á Borg-skala. Notaðar voru fjórar rásir
þráðlauss yfirborðs vöðvarafriti (KinePro) til að mæla rafvirkn-
ina í fjórum vöðvum neðri útlims vinstra megin á meðan þátttak-
endur hlupu. Hreyfing þátttakendanna var tekin upp með mynd-
bandvél og hugbúnaðinn KineView notaður til að mæla horn um
liðamót í hné og ökkla. Gerðar voru tvær mælingar á hverjum
þátttakanda, í upphafi hlaups og svo í lokin þegar þátttakandinn
mat þreytu sína 19-20 á Borg-skala.
Niðurstöður: Tímasetningar á rafvirkni vöðvanna sýndu ekki
marktækan mun á milli þreytts og óþreytts ástands (p=0,07-0,93).
Marktækur munur fékkst á horni ökkla í þreyttu og óþreyttu
ástandi þegar hæll mælingarfótar snerti hlaupabrettið (84° (SF
4°) á móti 87° (SF 7°); p=0,02) og einnig fékkst marktækur munur
á horni hnés þegar mælingarfótur var í sveiflufasa (88° (SF 16°) á
móti 84° (SF 14°); p=0.001).
Ályktunir: Þreyta hefur áhrif á hreyfiferla hnés og ökkla. Þar sem
tölfræðilegt afl var lítið í rannsókninn og munur á tímasetningum
á rafvirkni vöðvanna var stundum við marktektarmörk gefur
rannsóknin vísbendingu um að munur gæti verið til staðar.
V 43 Áhrif Humanin til verndunar sléttvöðvafrumna gegn
cystatín C mýlildiseitrun
Indíana Elín Ingólfsdóttir. Bjarni Þórisson, Finnbogi R. Þormóðsson
Rannsóknastofa í líffærafræði, læknadeild HÍ
finnhogi@hi.is
Inngangur: Humanin er 24 amínósýru peptíð sem fannst við
skimun á cDNA safni úr heila Alzheimers sjúklings. Það hefur
reynst verndandi fyrir taugafrumur gegn beta-próteineitrun
og nýlega var sýnt fram á sams konar verndandi áhrif á
sléttvöðvafrumur úr heilaæða í rækt. Verndun Humanin hefur
reynst mjög sértæk og virðist eingöngu bundin við verndun
gegn eituráhrifum mýlildis (amyloid). Arfgeng heilablæðing
á íslandi (HCHWA-I) einkennist af uppsöfnun mýlildis í
veggi heilaæðanna, sem myndað er af erfðabreyttu cystatíni C.
Sléttvöðvafrumur æðaveggjarins hverfa eftir því sem mýlildið
safnast upp og rannsóknir okkar sýna að cystatín C mýlildi,
uppleyst úr HCHWA-I heilavef, drepur sléttvöðvafrumur í rækt.
Hugmyndin var að kanna hvort Humanin reynist árangursríkt til
að vernda sléttvöðvafrumur gegn eituráhrifum cystatín C mýlildis,
en reyndist það rétt hefði það styrkt þá hugmynd að cystatín C og
beta-prótein mýlildiseitrun sé af sama toga.
Efniviður og aðferðir: Uppleystu cystatín C mýlildi (25 pM)
var bætt í sléttvöðvafrumuræktir og síðan reynt að draga úr
frumudauða með Humanin í styrknum 100 nM-10 pM. Frumurnar
voru síðan litaðar og árangurinn metinn undir smásjá.
Niðurstöður: Fyrstu niðurstöður sýna enga merkjanlega verndun
Humanin gegn eituráhrifum uppleysts cystatín C mýlildis á
sléttvöðvafrumum æða í rækt.
Ályktanir: Humanin virðist ekki veita sams konar vernd gegn
cystatín C mýlildis eitrun eins og það gerir gagnvart beta-prótein
mýlildiseitrun. Þessar niðurstöður benda eindregið til þess að
verndunaráhrif Humanin séu sértæk gagnvart beta-prótein
mýlildi.
Þakkir: Rannsóknin var styrkt af Rannís.
V 44 Vítamín E verndarsléttvöðvafrumur gegn cystatín C
mýlildiseitrun
Bjarni Þórisson. Indíana Elín Ingólfsdóttir, Finnbogi R. Þormóðsson
Rannsóknastofa í lfffærafræði, læknadeild HÍ
finnbogi@hi.is
Inngangur:Arfgengheilablæðingá íslandi (HCHWA-I) einkennist
af uppsöfnun mýlildis (amyloid) í veggi heilaæðanna, sem myndað
er af erfðabreyttu cystatíni C. Sléttvöðvafrumur æðaveggjarins
hverfa eftir því sem mýlildið safnast upp og rannsóknir okkar
94 læ
knablaðið/fylgirit 53 2007/93