Læknablaðið : fylgirit - 01.01.2007, Qupperneq 103

AGRIP VEGGSPJ ALDA / XIII. VISINDARAÐSTEFNA Hl
eftir aðgerð. Pví teljum við að meðfætt þindarslit, þar sem aðrir
alvarlegir fósturgallar eru ekki til staðar, sé vafasöm ábending
fyrir fóstureyðingu.
V 66 Þreyta meðal kvenna sem hafa nýlega greinst með
brjóstakrabbamein og kvenna starfandi á einu hjúkrunar-
heimili í Reykjavík
Jónína Þórunn Erlendsdóttir'. Erla Kolbrún Svavarsdóttir2
‘Landspítali, 2hjúkrunarfræðideild HÍ
joninae@landspitali. is
Inngangur: Brjóstakrabbamein er algengasta krabbamein meðal
kvenna á íslandi og greinist í um 160 konum hérlendis árlega.
Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna þreytu meðal íslenskra
kvenna sem hafa greinst með brjóstakrabbamein miðað við
konur án sjúkdómsins.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin var með langtímarann-
sóknarsniði. Upplýsingum var safnað á tveimur tímapunktum,
það er grunnmæling (tími eitt) og síðan fjórum til fimm
vikum síðar (tími tvö). Þátttakendur voru konur (n=48)
á aldrinum 30-74 ára sem nýlega höfðu greinst með
brjóstakrabbamein og farið í skurðaðgerð, lyfjameðferð eða
geislameðferð á Landspítala. Þátttakendur í samanburðarhópi
voru konur (n=44) á aldrinum 19-66 ára sem störfuðu á einu
hjúkrunarheimili á höfuðborgarsvæðinu. Mælitækin voru Piper-
þreytumælikvarði og bakgrunnsspurningalisti. Á tíma eitt
svöruðu þátttakendur spurningalistunum á meðferðarstað (konur
með brjóstakrabbamein) og á vinnustað (samanburðarhópur). Á
tíma tvö voru gögnin póstsend heim til allra þátttakenda.
Niðurstöður: Þreyta var algeng á meðal þátttakenda. Marktækur
munur kom fram á þreytu meðal kvenna með brjóstakrabbamein
samanborið við konur án sjúkdómsins á tíma tvö, en ekki á
tíma eitt. Konur með brjóstakrabbamein, sem voru með lágt
hemóglóbíngildi, voru ekki marktækt þreyttari. Konur með
brjóstakrabbamein höfðu upplifað þreytu sína marktækl
lengur en konur án sjúkdómsins. Enginn marktækur munur
var á þreytu meðal kvenna með brjóstakrabbamein eftir
tegund krabbameinsmeðferðar (skurðaðgerð, lyfjameðferð eða
geislameðferð).
Ályktanir: Rannsóknin gefur vfsbendingu um að þreyta sé
einkenni sem íslenskar konur upplifi. Þreyta meðal kvenna með
brjóstakrabbamein var algeng en á misjöfnu stigi. Mikilvægt er að
gera þreytueinkennið sýnilegra hjá þeim en það er í dag og veita
því meiri athygli.
V 67 Kalkanir í ósæð í brjóstholi aldraðra
Gyða S. Karlsdóttir1, Thor Aspelund', Sigurður Sigurðsson', Guðný
Eiríksdóttir1, Lenore Launer2, Tamara B. Harris2, Robert Detrano3,
Vilmundur Guðnason1
'Hjartavernd, 2IRP, National Institute on Aging, Bethesda, USA, 3Harbor-
UCLA Medical Center Torrance, USA
gyda@hjarta.is
Inngangur: Þrátt fyrir að þekkt sé samband kalks í kransæðum
og kalks í ósæð í kviðarholi með auknum aldri, þá hafa ekki verið
til upplýsingar um kalk í ósæðarboga og aðfarandi og fráfarandi
ósæð í brjóstholi. Hjartavernd þróaði aðferð til að mæla kalk í
þessum hluta ósæðar, það er frá toppi ósæðarboga niður í hæð við
neðsta hluta hjartans.
Efniviður og aðferðir: Teknar voru tölvusneiðmyndir með
fjögurra sneiða tæki (Simens Sensation 4), þar sem notað var
hjartalínurit lil að stilla myndatökuna í takt við hjartslátt þátt-
takanda.Tölvusneiðmyndirnar voru lesnar með forriti sem notað
var til að merkja og reikna út magn kalks í kransæðum, en var hér
endurhannað til að meta kalk í ósæð í brjóstholi. Ósæðinni var
skipt í þrjá hluta; ósæðarboga, aðfarandi ósæð og fráfarandi ósæð.
Útlínur æðanna voru merktar og kalkmagnið reiknað út og nið-
urstöður gefnar í Agatston-stigum.
Niðurstöður: Þátttakendur voru 676 (263 karlar og 413 konur) á
aldrinum 66-92 ára (meðaltal 75). Agatston-stig fyrir karla hækk-
uðu um 34% (95%CI: 22-45%) fyrir hver fimm ár. Meiri hækkun
varð hjá konum fyrir hver fimm ár eða 49% (95CI: 40%-58%).
Það var ekki tölfræðilega marktækur munur á milli kynja í aldurs-
hópnum 66-70 ára og karlar í aldurshópnum 85+ höfðu marktækt
færri Agatston-stig en konur.
Ályktanir: Hjartavernd hefur þróað öfluga aðferð til að meta
kalk í ósæð í brjóstholi. Aldurs og kynjaskipt dreifing á kalkmagni
í ósæð í brjóstholi aldraðra sýnir sterk aldurstengsl fyrir bæði
kynin en tölfræðilega marktækt sterkari fyrir konur.
V 68 Miðblaðsheilkenni. Klínísk einkenni og meinafræði
Jón Þorkell Einarsson1, Jónas G Einarsson1, Helgi J. ísaksson2, Gunnar
Guðmundsson1
'Lungnadeild, 2rannsóknastofa í meinafræði Landspítala
jonthorkelI@gtnail.soc
Inngangur: Miðblaðsheilkenni (Middle lobe syndrome) er sjald-
gæft sjúkdómsástand í miðblaði hægra lunga. Lítið er vitað um
klínísk einkenni og meinafræði þess. Tilgangur rannsóknarinnar
var að kanna þessi atriði.
Efniviður og aðferöir: Skoðuð voru sjúkragögn sjúklinga þar sem
miðblaðið hafði verið fjarlægt árin 1993 til 2006. Þeir fundust með
leit í gagnagrunni Rannsóknarstofu í meinafræði, Landspítala-
háskólasjúkrahúsi og sjúkraskýrslur frá klínískum deildum voru
kannaðar.
Niðurstöður: Um var að ræða 18 sjúklinga, fimm karla og 13 konur
á aldrinum 2-86 ára (meðaltal 53 ár). Algengast var að sjúklingar
hefðu endurteknar sýkingar (13) og hósta (12). Einnig uppgang
(9), mæði (8), brjóstverk (7) og blóðhósta (2) sem einkenni.
Átta voru með teppusjúkdóm í lungum. Við skoðun heyrðist
önghljóð yfir lungum hjá sjö sjúklingum. Tölvusneiðmyndir voru
til af öllum sjúklingunum og sýndu þær þéttingu (9), samfall (9),
berkjuskúlk (6) og dreifðar þéttingar (4). Hjá einum sást aðskota-
hlutur í berkju. Alls sáust níu mismunandi vefjafræðilegar orsakir
fyrir miðblaðsheilkenni Algengast var að sjá berkjuskúlk eða
hjá átta sjúklingum. Þrír höfðu aðskotahlutsviðbragð. Til við-
bótar var algengt að sjá trefjavefslungnabólgu og berkjubólgu.
Berkjuspeglun hafði verið gerð í 15 sjúklinganna og var fyrirstaða
í miðblaðsberkju hjá einum.
Læknablaðið/fylgirit 53 2006/93 103