Tímarit Máls og menningar - 01.05.1943, Qupperneq 33

TIMARIT MALS OG MENNINGAR
27
samþykkt þeirra. hvorki á Alþingi né annars staðar. íá því ráðið,
að íslenzkar fornbókmenntir verði stílsettar upp á dönsku héðan af.
Islenzkar bækur eiga að verða útgefnar með íslenzkri stafsetningu
og þær skulu verða útgefnar með íslenzkri stafsetningu; þeir skulu
sjá það.
Eg hef oft gert mín sjónarmið heyrinkunnug um útgáfur Is-
lendingasagna, en góð vísa er ekki of oft kveðin. Ég álít tvenns
konar fölsun vera stundaða við útgáfur íslendingasagna hér heima.
Onnur fölsunin er sú, að gefa forn skáldrit út sem nokkurs konar
sagnfræðirit, jafnvel þau, sem sizt eiga við sagnfræði skvlt; hin,
að gefa þær út með stafsetningu, sem aldrei hefur verið til, allra
sízt á fornum bókum, heldur er nokkurs konar kerfisbundin vit-
leysa uppfundin af útlendingum til að svívirða Islendinga. Gegn
þessari tvenns konar fölsun á lslendingasögum vilja allir sæmi-
legir menn vinna. En það er hart að þurfa að berjast við íslend-
inga sjálfa til að fá þessar bækur leystar úr dönskum viSjum.
Ég álít, að Islendingasögur og aðrar fornar Iiækur vorar eigi að
gefa út á tvennan hátt, í fyrsta lagi stafréttar textaútgáfur eða
facsimile-útgáfur handa fræðimönnum og vísinda, og þá ekki síður
af ungum en gömlum afskriftum bókanna; í öðru lagi almennings-
útgáfur með stafsetningu þeirrar aldar, sem uppi er hverju sinni,
eins og gert var á öllum fyrri öldum um þessar bækur; og þannig
eigum við á tuttugustu öld að gefa þær út með tuttuguslu aldar staf-
setningu.
Þær útgáfur fornbóka, sem gerðar eru til fróðleiks og skemmtun-
ar handa almenningi, sérstaklega börnum og unglingum, verður að
miða við þær þarfir, sem þeim er ætlað að uppfylla og hvergi má
rugla saman við kröfur, sem gerðar eru um útgáfur handa málvís-
indamönnum og öðrum fræðimönnum. Máli og orðfæri hinna al-
mennu útgáfna má vitaskuld ekki breyta, nema með háttvísi og
smekk, þar sem sérstök nauösyn krefur til betri skilnings, — ef
bækurnar eru þá ekki að öðru leyti umskrifaðar eins og siður er
unr biflíusögur eða t. d. útgáfu Lambs á Shakespeare. Aftur á móti
virðist í ahnenningsútgáfum einhlítt að gera úrfellingar á ýmsum
þeim atriðum textans, sem torveldar lestur bókanna eða fælir frá
þeim. a. m. k. í sumum fornbókum. svo sem langar ættartölur, inn-