Tímarit Máls og menningar - 01.05.1943, Blaðsíða 115

TIMARIT MALS OG MENNINGAR
109
Ég held því ekki fram, að hinar fánýtn harnabækur, sem ég nefni reyfara,
séu skaðlegar vegna þess, að þær flytji háskalegar kenningar eða hvetji til
ósiðlegs framferðis. Skaðsemi- þeirra er fólgin í því, að þær afvegaleiða smekk-
vfsi barnanna, heina orku þeirra frá þýðingarmeiri viðfangsefnum og loks, að
stórfé er á glæ kastað, er með sarna hagnaði fyrir útgefendur ntundi mega
verja til útgáfu verka, sem brýn menningarleg nauðsyn er að fá útgefin fyrir
börnin. Má þar til dæmis nefna ýmsa úrvalsþætti úr íslenzkum bókmenntum,
sent eru æsku vorra daga huldir fjársjóðir, en mundi verða hold af liennar
holdi, jafnskjótt sem henni væru fengnir þeir í liendur í aðgengilegri útgáfu.
Líku rnáli gegnir um ýmis sígild verk erlendra barnabókmennta.
Hér verður getið nokkurra hinna betri barna- og unglingabóka, sein Tírna-
ritinu hafa horizt og út komu á árinu 1942:
Aðalsteinn Sigmundsson: TJOLD I SKOGl, drengjasaga. (Víkingsútgáfan,
Reykjavík, 1942).
Þetta er mjög góð hók, skemmtileg, fjörlega rituð á góðu máli og full fróð-
leiks, einkura um náttúrufræðileg efni. Söguhetjurnar eru tveir drengir um
fermingu, er gæta Þrastaskógar sumarlangt. Höfundurinn hefur sjálfur um
margra ára skeið búið í tjöldum í Þrastaskógi og oft haft drengi til aðstoðar
við skógargæzluna. llann er því þaulkunnugur söguefni sínu frá öllunr hlið-
um. Það er alkunnugt, að A. S. er vandvirkur og smekkvís kunnáttumaður í
meðferð íslenzkrar tungu. Og honum tekst að gera frásögu sína myndríka, á
köflum heillandi, og söguþráðinn svo samfelldan, að lesandinn fylgist með rás
viðburðanna af óskiptri athygli og eftirvæntingu frá upphafi til enda. En um
leið verður hann margs vísari um jurtir og dýr, fugla og fiska, um áhugamál
drengja á þessum aldri og ekki sízt um ýmiss konar hagnýt úrræði og aðferðir
við útilegur og tjaldbúðalíf.
ASalsteinn Sigmundsson: DRENGIR SEM VAXA. (Útgefandi Jens Guð-
bjömsson. Reykjavík 1942).
Smásögur, sem einnig er verulegur fengur að, margar frumsamdar, en nokkr-
ar þýddar. Sögurnar hafa allar einhvers konar boðskap að færa hinum ungu
lesendum, boðskap drengskapar, hjálpfýsi, reglusemi, hugrekkis, fórnfýsi o. s.
frv. En siðaboðskapurinn er ekki fluttur í nöldurs- eða predikunartón og
heldur ekki á kostnað raunsæis. Sumar þessar sögur munu unt langan aldur
verða íslenzkunt drengjum kærkomið og þroskandi lesefni.
Alargrét Jónsdóttir: GÓÐIR VINIR. (Barnablaðið Æskan, Reykjavík 1942).
Margrét Jónsdótlir er löngu kunn orðin fyrir Ijóðagerð sína, en trúað
gæti ég því, að flesta og einlægasta aðdáendur ætti hún í hópi unga fólksins.
A ég þar ekki einungis við liinn stóra hóp æskumanna, sem verið liafa nem-
endur hennar, því Margrét er vinsæll og mikilsvirtur kennari, heldur alla þá,
sem hún hefur kveðið og skrifað fyrir sem ritstjóri Æskunnar um margra
ára skeið. I bókinni „Góðir vinir“ birtast sögur, ljóð og leikrit, frumsamið
og þýtt. Er það fyrsta bindi í safni af ritverkum hennar fyrir börn, sem
Æskan ætlar að gefa út. Stíll Margrétar er í senn léttur og virðulegur. Er