Tímarit Máls og menningar - 01.05.1943, Page 70

64
TIMAKIT MALS OG MENNINGAR
segja. að þá komist íslenzkur alþýðukveðskapur hæst. Menn nema
af útlendum þjóðum stef um lundinn græna, sem eru töfrandi, en
þegar þau eru farin að skipta hundruðum og öll á eina lund, verða
þau eins og mótuð mynt. En sumar vísur sem menn yrkja í sama
stíl um ný efni, íslenzk efni, geta aldrei orðið gamlar eða á þær
fallið: það er munurinn á eftirlíkingu og frumleik. Er ekki jafnung
í dag og gær þessi vísa, einföld og hrein:
Þá var öldin önnur,
er Gaukur bjó í Stönjs.
þá var ei til Steinastaða
leiðin löng.
Eða þessi:
Ut ert j)ú við eyjar blár,
en eg er setztur að Dröngum;
blóminn fagur kvenna klár,
kalla óg löngum,
kalla ég til þín löngum.
Og er ekki sama langa sólskinið í þessari:
Fagurt syngur svanurinn
um sumarlanga tíð;
þá mun lyst að leika sér,
mín liljan fríð.
Fagurt syngur svanurinn.
lJað er mikið vandamál í allri list, liversu mikið á að segja.
Þjóðkvæðin, einkanlega viðlög og stef, eru fáorð; en það er eins
og þau fáu orð andi einhverju hugboði í brjóst þess sem heyrir;
eins og angan, sem vekur blæ gleyntdrar minningar, eða fagurt
lag, sem gerir mann annars hugar, á svo kynlegan hátt snerta þau
ímyndunarafl lians og tilfinningar. Það er eins og myndir þeirra
séu gerðar með fáum strikum, fáum litum, en gædd undarlegum
þokka. Og umhverfis er víður geirnur, tómið, eilífðardjúpið. Þau
vekja sömu tilfinningu og sumar ferðavísur Jónasar Hallgrímssonar:
Tindrar úr Tungnajökli:
Tómasarhagi þar
algrænn á eyðisöndum
er einn lil fróunar....