Tímarit Máls og menningar - 01.12.1954, Page 5

SKÚLI BENEDIKTSSON, form. StúdentaráSs:
r r
I sjálfstæðisbaráttunni verða Islendingar
að treysta á sjálfa sig
Avarp flutt 1. desember í hátíSasal Háskóla Islands
í dag efna íslenzkir háskólastúdentar til hátíðahalda. Fyrsta desember 1918
vannst sá langþráði, torunni signr í íslenzkri sjálfstæðisbaráttn að Island varð fnll-
valda ríki. Sá signr var hvergi lokaáfangi. I sögu okkar minnir fyrsti desember á
liina aldagömlu, en ævarandi baráttu, sem hin íslenzka smáþjóð heyr fyrir full-
veldi sínu og sjálfstæði. Fyrsta desember minnumst við þeirra, er fremstir stóðu í
sjálfstæðisbaráttunni og ótrauðastir veittu íslenzkum málstað, er til átaka kom og
það eitt dugði að slaka aldrei á klónni, víkja hvergi nm fet. Sjálfstæðisbaráttan
og fordæmi frumherjanna eiga öllu fremur að hvetja til dáða, hvetja hina íslenzku
þjóð til að standa vörð um fengið frelsi og sjálfstæði. Þótt við fögnum unnum sigr-
um mega þeir í engu verða orsök andvaraleysis.
I þeim þætti sjálfstæðisbaráttunnar, er lauk 1918, veittu íslenzkir stúdentar þjóð-
inni forystu. Þeir héldu fram íslenzkum málstað afdráttarlaust og skeyttu engu þótt
skoðanir þeirra féllu þeim ekki í geð, er með völdin fóru á landi hér. Þessir frum-
herjar íslenzkrar sjálfstæðisbaráttu skópu þá hefð, sem lengst af hefur verið við
líði meðal stúdenta að lialda óhikað fram eigin skoðunum og sannfæringu án þess
að spyrja einn eða annan leyfis.
Sjálfstæðismál okkar íslendinga em undarlega lítið rædd á opinberum vettvangi
nú á dögum og ýmsum gezt miður að því, að stúdentar skuli helga þeim málum
hátíðahöld sín. Verið getur, að sumum hérlendis finnist í raun og veru, að sjálf-
stæðismál okkar séu varanlega leyst, við þurfiim ekki lengur að ugga um hag okkar
undir verndarvæng vinaþjóða. En ef slíkt er nú nrðið almenn skoðun, þá liafa tím-
arnir breytzt og mennirnir með, síðan jieir menn voru, er stuðliiðu mest og bezt að
fullveldi og sjálfstæði þjóðarinnar. í þeirri baráttu treystu tslendingar aðeins á
sjálfa sig, erlend náð og vinátta var minna metin.
íslenzkum háskólastúdentum er það mikill heiðnr að gangast fyrir hátíðahöldum
1. des., en þeim heiðri fylgir einnig ábyrgð. Það er sjálfsagt vafasamt, hvort við,
sem nú lifum, erum þess verðir og umkomnir að bera það merki, er beztu synir ís-
lenzku þjóðarinnar reistu. Að vísu hafa viss blaðaskrif undanfarið um 1. desember-
hátíðahöld stúdenta vakið þá von manna, að eldurinn sé ekki með öllu kulnaður.
Iljá þeim, er að þessum blaðaskrifum standa, hefur orðið vart allmikils ótta við
að háskólastúdentar leyfi sér að hafa sjálfstæðar skoðanir, er sjálfstæðismál þjóð-