Tímarit Máls og menningar - 01.12.1954, Page 104

294
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
sem er undanfari Þjóðleikliússins," segir
Lárus í bók sinni.
Sigurður Guðmundsson var stofnandi
forngripasafnsins, og hefði það nægt til
að tryggja honum virðingarsess í ís-
lenzkri menningarsögu, þótt hann hefði
ekki komið nærri henni að öðru leyti.
Hann gerði tillögur um breytingar á ís-
lenzka kvenbúningnum, og náðu þær
fram að ganga. Hann átti ef til vill fyrstu
arkitektsaugun, sem lituðust um hér í
Reykjavík, og sá sýnir, er mörgum mun
þykja ærið djarflegar enn í dag, þótt
sumar hugsjónir hans um byggingar í
bænum og skipulag höfuðstaðarins séu
nú ýmist orðnar að veruleika eða í þann
veginn að rætast. Sigurður var „fyrsti
akademíski málarinn“ á Islandi og í
rauninni bæði fyrsti listfræðingur og
leiklistarfræðingur landsins, þótt ekki
liggi ýkja mikið eftir hann í neinni af
þessum greinum. „Menn eru svoddan
nápínur á íslandi, að þeir tíma ekkert til
að leggja, nema þar sem brennivínið er
öðrumegin," sagði Jón Sigurðsson. Eng-
inn galt þessa nápínueðlis grimmilegar
en „framsögumaður í þeim málum, sem
aldrei hafa verið borin upp fyrr ..
Samtíðin hlaut að gera út af við jafn
tröllaukinn anda og Sigurð. En framtíð-
in blessar nafn hans.
„Þáttur Sigurðar málara" er geðþekk
bók, ræktarsemi höfundarins við minn-
ingu snillingsins fögur og þakkarverð.
En meira mætti að gera til að efla liróð-
ur hans. Ég legg til að stofnaður verði
„Minningarsjóður Sigurðar málara“ og
fénu varið til að styrkja framsækna
myndlistarmenn. Það er nefnilega minni
munur á aðbúnaði þeirra og Sigurðar en
margur hyggur.
Einar Bragi.
Jónas Árnason:
Fólk
Börn — og annaS fólk,
Heimskringla 1954.
I bókaflokki Máls og menningar nú í
ár er meðal annarra góðra bóka bók eft-
ir Jónas Árnason. Hún heitir Fólk og er
vissulega um fólk, nánar til tekið í tveim
meginhlutum, og heitir annar Börn, en
hinn og annaS fólk. Á titilblaði er efnið
skilgreint sem þættir og sögur.
Þetta mun fyrsta bókin, sem kemur út
eftir þennan höfund. Þó er hann þegar
orðinn þjóðkunnur sem rithöfundur fyr-
ir greinar, sem birzt hafa í blöðum og
tímaritum eða fluttar í útvarp, og mjög
dáður. Bók þessi er safn nokkurra þeirra
ritgerða auk nýrra. Viðvíkjandi hinum
eldri er um úrval að ræða. Þó saknar
maður sárlega þeirrar ritgerðarinnar,
sem margur mundi sízt vilja missa, en
það er hið sögulega erindi um hundinn
á Keflavíkurflugvelli, sem flutt var á
sínum tíma í Ríkisútvarpið með þeim
árangri, að segja má með sanni, að sú
ágæta stofnun hafi síðan ekki borið sitt
barr, því að frá þeirri stundu hefui það
ekki árætt að starfrækja einn vinsælasta
þátt sinn, sem það hafði þá haldið uppi
um skeið.
En það er eitt til marks um ágæti
þessa höfundar, að þótt undan sé stung-
ið því, sem manni hafði þótt ágætast alls
og mestan orðstír hafði hlotið, þá er
þessi bók eitt hið hugþekkasta og á-
nægjulegasta lestrarefni, sem berst
manni í hendur. Jónas Árnason er mjög
sérstæður höfundur í bókmenntum okk-
ar. Verk hans falla ekki undir neitt
þeirra bókmenntaforma, sem talin hafa
verið til listgreina, og þó verður að skipa