Tímarit Máls og menningar - 01.06.1999, Page 57

ÞAÐ ER UM MANNINN AÐ TEFLA “
svip dr. Brodda er ég rétti honum Birtingsheftið. Hann tók við heftinu og
fletti því um stund. Svo fór hann að tala. Hann ræddi um listina, þróun
hennar og sögu, stefnur og strauma. Allt með þeirri orðsnilld sem hann var
þekktur fyrir. Og skyndilega var stundin á enda, heil kennslustund hafði far-
ið í að ræða 1. hefti Birtings og allir þögðu með athygli. Einhver heyrðist þó
tauta: Ég skil ekkert í honum Brodda að eyða heilli kennslustund í þetta.
Þegar maður flettir nú þessu hefti, hlýtur maður að undrast viðbrögð sem
þessi. Þarna er m.a. grein um byggingarlist eftir Hörð Ágústsson og önnur
um listsýningar eftir Hjörleif Sigurðsson, auk þess sem ritið hefst á kvæðinu
um Maríu Farrar eftir Bertolt Brecht í þýðingu Halldórs Laxness. Það er ekki
einsog verið sé að brúka ódýran munn. Trúlega hefur varla sést hér kurteis-
ara tímarit.
Ég hef hér reynt að lýsa þessu tilað sýna hvernig umhorfs var í þjóðfélagi
okkar á þessum tíma og hvaða viðtökur mættu ungu listafólki sem vildi
reyna nýjar leiðir. Jóni Óskari og félögum hans kynntist ég fýrst árið 1958.
Varð það með þeim hætti að ég vandi komur mínar í fornbókaverslun við
Traðarkotssund að skoða gamlar bækur og keypti gjarnan kver að lesa. Eftir
mig höfðu þá birst líklega 2 ljóð í Eimreiðinni og eitt í Sunnudagsblaði Tím-
ans. Dag nokkurn er ég var einn að skoða, kemur kaupmaðurinn til mín og
segir með nokkrum þjósti; þú yrkir rímað. Þetta kom mér á óvart, vanari
skömmum fyrir hið gagnstæða, svo a.m.k. einu sinni lá við barsmíðum.
Kaupmaðurinn reyndist vera Jón úr Vör. Við röbbuðum saman og hann
spurði hvort ég ætti ekki ljóðasyrpu. Þetta ámálgaði hann síðar sem lauk með
því að ég lét hann hafa syrpuna. Nokkru seinna bauð hann mér til kvöldverð-
ar heima hjá sér í Kópavogi. Að málsverði loknum sagðist hann hafa valið
30-40 Ijóð úr syrpunni er hann taldi hæf til útgáfu. Kvaðst hann hafa sent
ljóðin til Einars Braga er þá bjó við Hjarðarhagann í Reykjavík og skyldi ég
gera vart við mig þar. Ég leitaði svo uppi Hjarðarhagann og knúði dyra hjá
skáldinu. Mér var forkunnarvel tekið og drakk ég fyrsta kaffibollann á heim-
ili þeirra hjóna, en þeir urðu margir síðar. Einar hafði sent handritið til Jóns
Óskars sem bjó að Blönduhlíð 4 að mig minnir. Ég hélt þangað og einnig þar
var mér tekið af alúð og kurteisi. Ræddum við Jón Óskar lengi saman og
hlýddum á tónlist. Jón var þá búinn að koma handritinu til Kristjáns Karls-
sonar sem þá var orðinn einn merkasti bókmenntafræðingur á landinu, en
Kristján vann á þessum tíma hjá Helgafellsútgáfu Ragnars í Smára. Ég
hringdi til Kristjáns sem mælti sér mót við mig á Gildaskálanum við Aðal-
stræti. Kristján spanderaði kaffi og rjómatertu og sagðist hafa mælt með
útgáfu við Ragnar Jónsson og væri réttast ég hitti Ragnar í Listamannaskál-
anum kl. 1. e.h. tiltekinn dag. Er ég svo kom þar á tilsettum tíma og svipaðist
um eftir Ragnari sá ég engan. Við dyrnar sat kona bakvið glerrúðu með gati
TMM 1999:2
ww w. mm. is
55