Tímarit Máls og menningar - 01.09.2000, Síða 121

RITDÓMAR
svo illskeytta að venjulegt fólk á næstum
erfitt með að ímynda sér að slíkir menn
séu til. Eða svo ímyndar maður sér.
Á baksíðu er aðalpersónunni gefin ein-
kunnin hreinræktað illmenni. Og lesandi
getur ekki annað en fallist á þá skilgrein-
ingu. Illmennið segir sögu sína sjálft og
dregur ekkert undan. Trúir lesandinn.
Allar götur ffá leikskólaaldri velur hann
svart í umhverfi sínu og sálu. Hann teikn-
ar með svörtu, teiknar svart andlit með
svörtum munni, og sér bara svart. Strax
sem ómálga virðist hann sjá sjálfan sig
eins og hann verður að 30 árum liðnum, á
ritunartíma sögunnar. Hann sér skugga-
legt karlmannsandlit voma yfir sér.
Hann kom næstum því á hverri nóttu.
Viku eftir viku.
Mánuð eftir mánuð.
I fjögur til fimm ár.
Svo hætti hann að kvelja mig.
Og ég sá hann ekki aftur.
Ekki fyrr en í kámugum spegli
tæpum þrjátíu árum síðar.
Ég var bara lítill strákur.
Liggjandi í rúminu mínu.
Andvaka.
Með myrkur í maganum.
Einn.
Starandi í þessi stingandi augu.
Á hann.
Á ljóta manninn sem var ekki til.
Bls.8
Enginn annar sér ímyndun hans og hún
er engan veginn samþykkt. Hann kvelst
einn og honum lærist að halda sínum
málum út af fyrir sig. Hann lítur á sig sem
myrkravél. Hann segist vera myrkravél.
Hann langar til að vera einn og hann
langar að meiða og skemma. Ef hann
langar að öskra, öskrar hann. Hann ráfar
um einn, særandi og meiðandi. Hann út-
skrifar sig eftir föngum úr samfélagi
manna. Og enginn stoppar hann.
Foreldrar hans gefast upp á honum sem
drykkfelldum og ófélagslyndum unglingi.
Hann kemur sér út úr húsi. Hann tekur
skólaskyldulokum fagnandi, er þá ffjáls til
allra hugsana og hluta, laus undan þvi oki
að þurfa endrum og sinnum að þóknast
umhverfinu. Hann hefur enga trú á að
nokkuð eigi effir að verða úr sér og vill því
ekki daðra að ráði við drauma um milli-
landaskip. Þegar skóladymar skella á eftir
honum stundar hann byggingarvinnu
stopult en sýnir áfenginu fullan trúnað.
f sögunni virðist mér gengið út ffá því
að sögumaður sé siðlaus ffá bernsku. Að
vísu er hann óviti í byrjun og gerir eðlilega
mistök í takt við aldur sinn. En þau eru
ekki í samhljómi við mistök eða hegðun
annarra óvita. Hann teiknar ekki vonda
mynd af forsetanum eins og hin börnin
vegna hæfileikaleysis heldur teiknar hann
svarta depla; hann mokar ekki sandi upp í
sig eins og hin börnin heldur horfir á girð-
inguna og hugsar um að brjótast út; hann
reynir að skera af bringu sér ímyndaða
depla; hann fær alltaf ógleði yfir nestinu
sínu og hann birtist inni í herbergi for-
eldra sinna um miðja nótt með skæri í
höndunum. Hann á aldrei samleið með
öðrum börnum, hugsar ljóta hluti og ger-
ir sér far um að valda vanlíðan. Honum
líður betur ef hann skilur effir sig svört
spor. Að vísu á hann góðan hálfan mánuð
hjá ömmu sinni meðan foreldrarnir
bregða sér af landinu. Svo virðist sem for-
eldrarnir geri sér lítið far um að taka þátt í
raunum barnsins, eins og þeir gefist fljótt
upp fyrir hinu óþekkta. Hann er lokaður
inni á næturnar effir að hann birtist
„vopnaður“ í gættinni um miðja nótt.
Köttur gerir sig heimakominn hjá strákn-
um og foreldrarnir bregðast ókvæða við
og láta á endanum lóga dýrinu. Hjá ömm-
unni virðist hann blómstra sem „venju-
legt“ barn við barnaleiki. Sá tími, og það
dálæti sem hann fær á kettinum er samt
TMM 2000:3
malogmenning.is
119