Gripla - 01.01.1995, Page 74

72
GRIPLA
mark á / gerðu þér ekki of dælt við þann sem „þjónar fyrir augum“ eða
nánar tiltekið: ytri framkoma og viðmót er ekki alltaf í samræmi við
innræti og hugarfar. Þessi merking kemst vel til skila í dönsku þýðing-
unni: „Ken ey for wener ale och huer / sig r0mer i or och haffuer dig
kier“. Athyglisvert er að efni þessa erindis er allt annað hjá NN: „Kvolld-
bæn þin heit og triiar tar / tallaus hiartanleg ydran klar / bæte þin
jllskubrotinn sterk / best er þad nætur upphafzverk.“ Hjá Hallgrími
kemst merking þýska textans hins vegar til skila: „Kiært þo e;>n late i
eyrum þier / ofmióg honum ei trwa ber; / munnurenn stundu;;; mæler
daatt, / meinar þö kannskie hiartad flatt.“
Næsta erindi hefst svo í þýsku sálmabókinni: „LaB kein vnfall ver-
driessen dy, / wenn das Gliick dir wohnet bey:“ og á lágþýsku: „Lath
neen vnfall vordreten dy, / wenn dat Gluck dy wanet by“ (þ.e. Láttu
þér ekki gremjast um of þegar þú verður fyrir skakkafalli). Þetta þýðir
OJ svona: „Lat þier ei ofall lijka ver / nær lucknn e;';-nin;; byr hia þier.“
Merking þessa fyrri hluta erindisins virðist svolítið einkennileg, nema
átt sé við að smáóhöpp séu ekkert til að gera veður út af, ef maður er
hamingjusamur að öðru leyti. Erindinu hefur hins vegar verið breytt í
Porst-sálmabókinni sem kom út í Berlín 1736. Þar segir: „LaB kein’n
Unfall verdriessen dir, / wenn das Gluck wohnet nicht bey dir“ (letur-
breyting mín).
Unfall þýðir ÓJ með orðinu ófall. Það orð mun hafa verið fremur al-
gengt og kemur m.a. fyrir í Passíusálmunum: „enn ef þig ofall hendir /
aptur i tijma vendir“ (Pass. 16,13).24 Þetta erindi hefur svolítið annan
blæ á dönsku þótt efnið sé skylt. Það hljómar svona:
Lycke och wlyke huad dig komer paa
ditt sind du stadlige regere maa,
att dig ey forffprer falsk eller suig,
thi enden er alttid begyndelsen wlig.
Erindið endar á svipaðan hátt á þýsku: „Anfang vnd endt sein nicht
geleich, / wie solches offt befindet sich.“ NN byrjar erindið eins og í
dönsku þýðingunni, en sleppir að ræða um upphaf og enda: „Luckan;;
hvórt sem þig leikur vid / lanz edur hverfur blydlæted, / þier lattu vera
24 Passíusálmar Hallgríms Pjeturssonar gefnir út eftir eiginhandriti höfundarins, tvö
hundruð og fimtíu árum eftir lát hans. Útg. Finnur Jónsson. Kaupmannahöfn 1924, 60.