Gerðir kirkjuþings - 2004, Blaðsíða 98

2. Um vígslu prestsefna og stöðu guðfræðinga í þjónustu kirkjunnar
Nú er alkunna að margir guðfræðingar starfa á vettvangi Þjóðkirkjunnar en hafa ekki
vígslu og sömuleiðis eru allmargir guðfræðingar án starfa sem slíkir. Því er spurt:
1. Hvað er því til fyrirstöðu að vígja þá guðffæðinga sem lokið hafa starfsþjálfun og
starfa hjá Þjóðkirkjunni eða á hennar vettvangi?
Svar.
Vígsla er veitt í kjölfar köllunar eða vals til prestsþjónustu samanber játningu kirkju vorar
og það liggur líka fyrir samkvæmt sömu játningum, að frumskylda hins vígða þjóns,
prestsins, er að leiða helgihald, predika, útdeila sakramentunum. Því verður almennt að
líta svo á að þar sem guðfræðingar eru starfandi í sóknum og hafa verið ráðnir til
sérstakra verkefna á vettvangi þeirra þá er ekki sjálfgefið að slfk störf kalli á vígslu. Engu
að síður nýtist guðfræðimenntun þeirra vel, svo sem til leiðtogastarfa í æskulýðsmálum,
bamastarfi eða öðru og eru mikilvæg á vettvangi safnaða og hugsanlega persónuleg fyrir
viðkomandi guðfræðing. Þetta er svolítið vandasamt.
Danir hafa núna opnað litla smugu á því að vígja fólk til svonefndar
starfsþjálfúnarverkefna, en í þeim tilvikum er gert ráð fyrir það sé um atvinnulausa
guðfræðinga að ræða og þeir eru á sínum atvinnuleysisbótum, en þeir fá vígslu og starfa í
söfnuðum að ákveðnum mjög takmörkuðum verkefnum í hlutastörfum sem prestar og
þess gætt að þeim séu takmörk sett og þeir geti ekki sinnt prestsstörfum nema innan
þessara þröngu marka. Þeir eiga því ekki að geta farið inn á skilgreindan vettvang
skipaðra sóknarpresta, presta og sérþjónustupresta. Sama er að segja um það sem ég hef
nefht hér áður og anglikanar nefna „non-stipendary priests“- það eru prestar sem ekki eru
á launaskrá kirkjunnar en gegna prestsþjónustu á mjög takmörkuðu sviði, þá aðallega er
það messuskylda og helgihald í sérstökum sóknarkirkjum eða stofnunum, en sem sagt,
sviðið er mjög þröngt skilgreint. Þetta gætum við gaumgæft betur.
2. Hvaða skilyrði er eðlilegt að setja um kjör safnaðarráðinna presta?
Svar.
Hvað varðar kjör safnaðarráðinna presta er komið að mjög mikilvægu málefni.
Kjaranefnd ákvarðar laun sóknarpresta, presta og prófasta. Sóknamefndir ákvarða sjálfar
laun sinna starfsmanna. En það verar að teljast eðlilegt að laun safnaðarráðinna presta
taki mið af þeim launum presta sem kjaranefnd úrskurðar um. Þó má benda á að
sérþjónustuprestar sem ráðnir eru af sjúkrahúsunum hafa ekki notið þessara kjara.
Sjúkrahúsin hafa í seinni tíð horfið frá því að nota viðmið kjaranefndar og gert sérstaka
samninga við sjúkrahúsprestana skv. ráðningarkjörum spítalana. Sóknir hafa vissulega
umboð til þess að greiða sínu starfsfólki eftir því sem um semst þótt Prestafélag Islands
hafí haldið kjörum safnaðarráðinna presta á lofti en hér skiptir náttúrulega miklu máli
hvemig erindisbréfíð hljóðar og þar með auglýsing til starfsins. Hinsvegar þarf að gæta
þess að ætíð skal ráða starfsfólk samkvæmt tilvísun í kjarasamninga viðkomandi stéttar.
Spuming er því hvort þar með eigi úrskurðir kjaranefndar fortakslaust við um
safnaðaráðna presta. Eg tel almennt vafasamt að stuðla að því að mynda tvær eða fleiri
aðskyldar stéttir presta sem búi við ólík kjör og stöðu. Helst vildi ég sjá sem mest
jafnræði þama á milli
96