Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.1994, Qupperneq 210

Jón G. Friðjónsson
fyrr og ýmsar kristlegar hugmyndir hafa íjarlægst. Fyrir nútímamðnnum
stendur dómsdagurinn ekki fyrir dyrum, menn óttast ekki að hann komi
eins og þjófur á nóttu og í mörgum tilvikum eru tengsl kristlegra líkinga við
uppruna sinn alveg rofin. Þá vaknar sú spmrúng hvort æskilegt sé að
viðhalda slíkum tengslmn. Ég tel hiklaust að svo sé og ber þar margt til.
Það er eitt megineinkenni íslensku að hún myndar órofa heild allt fi-á elstu
heimildum. Það er mjög sérstakt að fornir textar skuli enn vera
nútímamönnum aðgengilegir. Menn hafa sótt sér fyrirmyndir til þess sem
best hefur verið ritað á íslensku og af þeim brunni hafa menn jafnan ausið
við aðlögun íslensku að samtímaháttum og gildir það enn um tækni-
samfélag nútímans. Það er mikilvægt að þessi viðleitni hefur ekki verið
einangrað verk fárra manna. Þvert á móti má augljóst vera að írumkvöðlar
siðaskiptanna mmu verk sem féll í fijóan jarðveg. Yfir verkmn þeirra hefur
almenningsálitið kveðið sinn dóm með þeim hætti að þau höfðu varanleg
áhrif á mótun íslensku, það sem best tókst til varð almenningseign og er
enn. í viðleitni okkar að halda lifandi tengslum við fortíðina má ekkert
tímabil og engin bókmenntagrein verða útundan. íslenskan hefur jafnan
sótt styrk sinn til þess sem best hefur verið ort og skrifað og þar hefur
íslenskt biblímnál lagt mjög mikið af mörkum.
Heimildir
Barl Barlaams ok Josaphats saga. Udgivet af R. Keyser og C. R.
Unger. Christiania 1851.
Bibl Ian J. Kirby: Biblical Quotation in Old-Norse-Icelandic
Religious Literatm-e I-II. Stofnun Áma Magnússonar á íslandi
1976-1980.
Bókm íslensk bókmenntasaga. I. bindi: Guðrún Nordal, Sverrir
Tómasson, Vésteinn Olason, ritstjóri. Mál og menning 1992. II.
bindi: Böðvar Guðmundsson, Sverrir Tómasson, Torfi H.
Tulinius, Vésteinn Ólason, ritstjóri. Mál og menning 1993.
BV/ÓH íslenzkir málshættir. Bjami Vilhjálmsson og Óskar Halldórsson
tóku saman. íslensk þjóðfræði. Almenna bókafélagið. Reykjavík
1966.
DI Diplomatarium Islandicmn. íslenzkt fombréfasafn I-XVI. Hið
íslenzka bókmenntafélag. Kaupmannahöfn og Reykjavík 1857-
1972.
208