Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.09.1994, Side 241

Trú og siðferöi í íslenskum bamabókum
fátæktarinnar og þrá eftir öðruvísi lífi. Til dæmis langar hana til að Jesa
bækur og vita allt sem stendur í þeim“, en bóklestur er fágætur munaður á
heimilinu. Þetta er heilbrigð uppreisn og forsenda allra íramfara, en það
veit Sossa htla ekki. Hún veit bara að hún er ekki eins og hún á að vera.
Mikið léttir á þessari þjáningu þegar Sossa finnur að til er fólk sem kann
að meta hana eins og hún er.
Sossa er ótrúlega opin og heit persóna sem deyfir aldrei móttökutæki
sín fyrir lífinu. Þess vegna hlýtur hún að þjást. Mestri þjáningu veldur
Sossu samlíðun hennar með öðrum. Stóra íjölskyldan er fyrir henni eins og
einn líkami og næmar taugar Sossu liggja um hann allan. Þess vegna
finnst henni óbærileg tilhugsunin að flylja að heiman, og það gildir bæði
um hana sjálfa og Önnu stóru systur, sem í bókarlok ræður sig sem
ráðskonu hjá ekkjumanni með mörg lítil böm. Það má því nærri geta
hvemig samviskan kvelur hana þegar hún heldim að hún hafi skipt á Siggu
htlu systur sinni og kúnni, en enginn hefur tekið það tilboð alvarlega nema
hún sjálf. Þó að Sigga fari hvergi neyðist Sossa þó til að horfa upp á
þennan stóra líkama byija að leysast upp áður en sögunni lýkur.
(5) Astæðulaust er að þvinga Sossu til að svara síðustu spumingunni.
Sagan gerist öh „fyrir syndafall" ef svo má segja, og er ætluð of litlum
bömum til að slík dýpt sé æskileg.
Fjólubláir dagar
Söguhelja Fjólublárra daga eftir Kristínu Steinsdóttur, frá árinu 1991, er
Elli Palli, 13 ára Akumesingur (þó að bærinn sé ekki nafngreindur í
sögunni), upptekinn af fótbolta. Pabbi hans er kaupfélagsstjóri og
mamman kennari, en Elli Pahi skammast sín samt fyrir fjölskyldu sína
sem er gamaldags og púkaleg, að honum finnst. Eitthvað annað en fjöl-
skylda Garðars sem er sonur fótboltahetju og sólbaðsstofueiganda og
borðar pizzur í öll mál. Elli Palh er nýfluttur í bæinn ofan úr sveit og vill
vera meiri bæjarbúi en hinir innfæddu. Hann tekur fótboltann föstum
tökum og leggur mikið á sig til að verða gjaldgengur í liðinu og jafningi
hinna strákanna — þó að hjarta hans sé í raun og vem ekki með í leiknum.
Af því meðal annars sprettur sú vonda siðklípa sem Ehi Palli glímir við í
sögunni.
(1) Elh Palh er á miðstigi siðferðisþroska, homun finnst að allir eigi að
vera jafnir og hafa það jafngott. Og fyrst og fremst vih hann vera eins og
hinir strákamir. Öll frávik fara skeQalaust í taugamar á honum — til
dæmis Bjartmar, 11 ára bróðir hans sem er seinþroska og gæðin holdi
239