Skagfirðingabók - 01.01.1996, Page 53

GUÐRÚN ÓLAFSDÓTTIR Á BJARNASTÖÐUM
ráðið hvað olli þessari ráðabreytni góðbóndans á Hóli, en ólík-
leg getur sú tilgáta ekki talist að Guðrún kona hans hafi látist
og lögréttumaðurinn fyrrverandi því ekki unað sér við búskap-
inn. Þótt Ólafur hafi verið orðinn 18 vetra þegar þetta var er
sennilegast að hann hafi fylgt föður sínum vestur í Skagafjörð
og verið heimilisfastur á Hólum fyrst um sinn. Nógur hefur
starfinn verið þar. Fyrir 1732 er Ólafur orðinn heimilismaður á
Reynistað í þjónustu Jens Spendrups sýslumanns. Um þær
mundir var kunnur maður á Reynistað, Jón Magnússon, bróðir
Árna handritasafnara.26 Jón hafði miklar og fjölhæfar gáfur en
var marglyndur, hafði verið prestur í Hjarðarholti og sýslu-
maður í Búðardal en misst bæði embættin vegna hórdóms-
brota. Hann var hagleiksmaður til handa og snjall fræðimaður,
skrifaði meðal annars lækningabók, ritgerðir um lögfræðileg
efni og merkilega íslenska málfræði.27 Sitthvað fróðlegt hafa
Spendrup sýslumaður og Jón skrafað á Reynistað þessi misseri
og varia nein goðgá að geta sér þess til að annar hvor þeirra eða
báðir hafi hvatt smiðssoninn frá Hólum til að afla sér mennt-
unar og kynnast siðum annarra þjóða. Hvernig sem þessu vík-
ur við er víst að árið 1732 siglir Ólafur til Kaupmannahafnar
að læra handverk. Smíðar hefur hann þó verið búinn að læra af
föður sínum, enda tók hann „lítilli framför", og hefur þessi ferð
því ekki aðeins verið honum til forfrömunar f handverki heldur
einnig til upplyftingar og menningar. Árið 1735 ber það til
tíðinda að Jón faðir Ólafs burtkallast og ári síðar snýr Ólafur
heim, „bersnauður". Sem fyrr segir undirritar Ólafur þingbók
manntalsþingsins á Sauðá 28. apríl 1738 og hefur hann því
verið orðinn bóndi í Sauðárhreppi eigi síðar en 1737. Hann er
með vissu orðinn bóndi á Ingveldarstöðum á Reykjaströnd
1739 og býr þar til 1742. Sumarið 1741 er hann erlendis og
hefur hann því farið í aðra utanför um haustið 1740. Þessu
26 Sjá Scigu Íílendinga VI (Rvík 1943), bls. 219.
27 Sjá þátt Jóns í fslenzkum æviskrám III, bls. 219-220.
51